AVTOMAGISTRAL

AVTOMAGISTRAL (Avto… va lotincha magistralus — bosh, asosiy) —o’tkazish qobiliyati yuqori bo’lgan, qarama-qarshi harakat qatorlari o’rtasida chegara qo’yilgan, boshqa yo’llar bilan bevosita kesishmaydigan avtomobil yo’li. Katta shaharlar, viloyatlararo, shahar doirasidagi … Read More

AVTOLITOGRAFIYA

AVTOLITOGRAFIYA (Avto… va Yunoncha lithos — tosh va grapho — yozaman so’zlaridan) — litografiya (toshbosma) ning bir turi. Avtolitografiyada chop qilinadigan tasvirni toshbosmaga (ba’zan tosh o’rniga rux yoki alyuminiy ishlatilishi … Read More

AVTOLIZ

AVTOLIZ, autoliz (Avto… va Yunoncha lisis — yemirilish, parchalanish) — o’simlik yoki hayvon organizmidagi to’qimalarning o’z-o’zidan parchalanishi. Avtoliz organizmdagi oqsil, uglevod, yog’ kabi murakkab moddalarning turli fermentlar ta’sirida parchalanishi tufayli … Read More

AVTOL

AVTOL (Avto… va lot. ol(eum) — moy) — karbyuratorli ichki yonuv dvigatelining qismlarini moylash uchun Karterga quyiladigan mineral moy. Neftni qayta ishlab olinadi. Avtotraktor moyi deb ham ataladi.

AVTOKRATIYA

AVTOKRATIYA (Yunoncha autos — o’zim, kratos — hokimiyat) — yakka shaxsning hech qanday qonun, huquqiy me’yorlar bilan cheklanmagan yagona hokimligi. Qadimgi Sharq, Yunoniston, Rim imperiyalari, O’rta asr Yevropasi mutlaq monarxiya … Read More

AVTOKLAV

AVTOKLAV (Avto… va lot. clavis — kalit) — kimyoviy va fizik jarayonlarni (aksari, qizdirish, qaynatishni) yuqori bosimda olib borish, shuningdek tibbiy asboblar va boglov materiallarini sterillash uchun ishlatiladigan apparat. Oziq-ovqat, … Read More

AVTOKATALIZ

AVTOKATALIZ (Avto… kataliz) — reaktsiya jarayonida katalitik ta’sir etuvchi so’nggi yoki oraliq mahsulotlarning to’planishi natijasida reaktsiyaning tezlashishi. Reaktsiya mahsuloti — sirka kislota SH3COOH va uning elektrolitik dissotsiasiyasi natijasida hosil bo’lgan … Read More

AVTOKAR

AVTOKAR (Avto… va inglizcha sag — aravacha) —ichki yonuv dvigatelyam (rezina g’ildirakli) o’ziyurar aravacha. Avtokar korxona hovlisida, tsexlar orasida, ombor bilan tsexlar orasida, vokzallarda yuk tashish uchun ishlatiladi. Odatda, Avtokar … Read More

AVTOJIR

AVTOJIR (Avto… va lotincha gyro — aylanaman) — uchish apparatlaridan biri. Samolyotdan farqi shundaki, Avtojirda ko’tarish kuchini qanot emas, balki rotor, ya’ni havoning qarshi oqimi ta’sirida o’zidan-o’zi aylanuvchi havo vinti … Read More