Avesto
Avesto-Zardushtiylik dinining muqaddas kitobi. “Avesto” juda qadimgi kitob bo’lib, uning ibtidoiy qismi miloddan avvalgi, ya’ni qariyb ikki ming yil avval vujudga kelgan. Zardushtiylik dinining vatanlaridan biri O’rta Osiyo hisoblangan. “Avesto”da Xorazm, Baqtriya, Marg’iyona, So’g’diyona sinari davlatlar va tarixiy madaniyat o’choqlari to’g’risida ko’plab qimmatli ma’lumotlar mavjud. Manbalada aytilishicha, “Avesto” 21 qismdan iborat bo’lgan. “Katta Avesto”dan ayrim muhim oyatlar tanlab olinib, “Kichik Avesto” yaratilgan. “Avesto” O’rta Osiyo, Eron, Ozarbayjon kabi mamlakatlar tabiati va xalqlarining qadimgi davrlarini o’rganishda eng muhim manba hisoblanadi.