Bo'lim: D harfi

DEGIDRATLANISH (de… va gidratlanish) — anorganik yoki organik moddalardan suv ajralishi. 1) kimyoda — Degidratlanish termik jarayonda ko’pincha katalizatorlar (kontsentrlangan sulfat, fosfat kislotalar, alyuminiy-oksid va boshqalar) ishtirokida sodir bo’ladi. Efirlar, … Read More

DEGERES QO’YI — yarim mayin, uzun junli go’shtdor-jundor qo’y zoti. Olmaota viloyati (Qozog’iston)dagi «Degeres» ot zavodida Shropshir, perekos zotlari qo’chqorlarini dumbali jaydari sovliqlar bilan chatishtirib etishtirilgan (akademik V. A. Balmont, … Read More

DEGENERATSIYA (lotincha degenero — buzilaman) — o’simlik, hayvon organizmidagi biror xil biologik belgi va xususiyatning irsiy kasalliklar yoki yashash sharoitining ogirlashib qolishi tufayli buzilishi, yomonlashib aynib qolishi. Ba’zi organ va … Read More

DEGELMINTIZATSIYA (de… va gelmintlar) — gelmintlarni barcha rivojlanish fazalarida yo’qotishga qaratilgan davolash-profilaktika tadbirlari majmui. Gelmintlar yuqqan o’simliklar va hayvonlar, chorvachilik binolari va asbob-anjomlari, dalalarga o’g’it sifatida solinadigan go’ng, yaylovlar, podalar … Read More

DEGGARON MASJIDI — Buxoro viloyati Hazora qishlog’idagi me’moriy yodgorlik. 8-9-asrlarda qurilgan bino o’rniga 11-asrda bunyod etilgan. Keyinchalik Degrez (cho’yangar) ustalarning mahalla guzarida joylashgani uchun Deggaron masjidi deb nomlangan. Tashki ko’rinishi … Read More

DEGAZATSIYA (de… va gaz) — 1) zaharlangan joylar, inshootlar, harbiy texnika, jangovar qurollar, oziq-ovqat, havo, suv va boshqalarni zararsizlantirish. Degazatsiya qiluvchi moddalar sifatida xlorli ohak, kaltsiy gipoxlorit, xloraminning har xil … Read More

DEGA (DEGAS) ILER JERMEN EDGAR (1834.19.7 – Parij – 1917.27.9) –frantsuz rassomi va haykaltaroshi, impressionizmning yetuk namoyandasi. Parijdagi nafis san’at maktabida ta’lim olgan (1855-56), Italiyada yashab ilk uyg’onish davri san’atini … Read More

DEVCHARX, katta charx — qadimgi xonaki pillakashlik korxonasida turli dastgoh (avursak, dugdon, tegirmon va choridon) ni harakatga keltiradigan ulkan charx, (diametri 2,5 metr); ashtob yoki katta charx deb ham yuritilgan. … Read More

DEVXONA PLATOSI – Qashqadaryo viloyatining Janubi-g’arbidagi plato. Sharq va shimoli-Sharqda qarshi cho’liga tutashgan. Mutlaq balandligi Janubda 340-354 metrdan shimolda 226-230 metrgacha. Do’ng qum (balandligi 1-2,5 metr), marzali qum shakllari (2-5 … Read More

DEVPECHAK (Cuscuta L.) — chirmovuqdoshlar (Cuscutaceae) ga mansub bir va ko’p yillik tekinxo’r o’simlik. Vatani — Amerika va Afrika. O’rta Osiyoda 5 turi tarqalgan. Bularning har biri 150-200 gacha o’simlik … Read More