Bo'lim: D harfi

DEVZIRA — jaydari arpasholining guruchi. Devzira cho’ziqroq, sirti qobirg’ali, qobirg’alari orasida qizg’ish chiziqlari bor, boshqa guruchlarga nisbatan yirik, muz rang (tiniq), ba’zilari qizg’ish. Shunga ko’ra, u oq va qizil Devzira … Read More

DEVASHTICH QO’ZG’OLONI (721- 722) — Panjikentda arablar zulmiga qarshi bo’lib o’tgan xalq harakati. G’urak boshliq So’g’d aslzodalarining bir qismi arablar tomoniga o’tgach, Panjikent hokimi Devashtich rahbarligida aslzoda dehqonlarning bir qismi … Read More

DEVASHTICH, Divashti, Divasti — So’g’dning muhim viloyatlaridan biri bo’lgan Panch (Panjikent) hokimi (708-722), qo’zg’olon rahbari. So’g’d podshosi Tarxunning bolalariga homiylik qilgan. Devashtich Samarqand taxtiga o’tirgan G’urakpn tan olmagan, taxtning qonuniy … Read More

DEVASTATSIYA (lotincha devastatio — qirish) — odam, hayvon va o’simliklarda uchraydigan yuqumli va invazion kasalliklarning qo’zg’atuvchilarini (ularning hamma rivojlanish davrida) qirib tashlashga, yo’qotishga qaratilgan kompleks choratadbirlar majmui. Devastatsiya usullariga degelmintizasiya, … Read More

DEVANAGARI — yozuvning bo’g’inli tizimi. Qadimgi hind yozuvi brahmiga borib taqaladi. Shimoliy Hindistondagi tillar (hind, maratxi, Nepal va boshqalar) da qo’llanadi, sanskrit ham shunga asoslangan.

DEVALVATSIYA (de va lotincha valeo — qiymat) — milliy pul birligi kursining chet el valyutalari (erkin almashtiriladigan valyutalar, xalqaro hisob birliklari) ga nisbatan pasaytirilishi. Devalvatsiya davlat tomonidan rasmiy ravishda e’lon … Read More

DE VALERA (DE VALERA) IMON (1882.14.10, Nyu-York – 1975.29.8, Dublin) — Irlandiya prezidenti (1959-73), hukumat boshlig’i (1932-48, 1951-54, 1957-59). 1916 yilgi Irlandiya qo’zg’oloni rahbarlaridan biri. 1917-26 yillarda irland siyosiy tashkiloti … Read More

DEV INSHOOTLARI – bahaybat tosh bo’laklaridan bog’lovchi qorishma (tsement, ohak) ishlatmay qurilgan inshootlar. Yunonlar Miken davri (miloddan avvalgi 2-ming yillik) da qurilgan shunday inshootlarni afsonaviy devlar (tsikloplar) bunyod etgan deb … Read More

DEV — 1) zardushtiylikda yovuzlikning asosiy timsoli. Avestoda «Dayva» tarzida qayd etilgan; 2) turkiy va fors-tojik xalmari mifologiyasida yovuzlik timsoli. Dev dahshatli, zulm va zo’rlik, qonxo’rlik yoki yovuz kuchlarning irodasiga … Read More

DEBYUT (Fransuzcha debut — birinchi qadam) — 1) biron-bir soxada birinchi marta chiqish (masalan, artistning sahnada ilk bor chiqishi); 2) shaxmat, shashka o’yinining dastlabki yurishlarni o’z ichiga oluvchi boshlang’ich bosqichi. … Read More