Bo'lim: E harfi

EPIZOOTIYA (epi — da va Yunoncha — hayvon) — hayvonlarda biror yuqumli kasallikning keng tarqalishi; kasallikning ma’lum vaqt ichida katta hududga (xo’jalik, tuman, viloyat va boshqalar) yoyilib ketishi. Epizootiya ko’rinishidagi … Read More

EPIGENETIK KONLAR — foydali qazilma yotqiziqtari bo’lib, ular o’zini qamrab olgan yotqiziqlardan so’ng hosil bo’ladi. Kimyoviy va mineral tarkibi bu jinslarnikidan keskin farq qiladi. Epigenetik konlarga titanmagnetit, xromit, platina, olmos, … Read More

EPIBLEMA (Yunoncha — qoplog’ich, qoplash), rizoderma — ildizning bir qavat joylashgan hujayralardan iborat birlamchi so’ruvchi to’qimasi. O’sadigan ildizda dermatogen hisobidan o’sish konusi yaqinida hosil bo’ladi. S. hujayralari (trixoblastlar) ildizning shimuvchi … Read More

EPEYROGENEZ (Yunoncha eresoya — quruqlik i …genez), epeyrogenik harakatlar — yer po’stining katta qismini strukturasi o’zgarmagan holda asta-sekinlik bilan asrlar davomida ko’tarilishi va cho’kishi. «Epeyrogenez» termini 1890 yilda amerikalik geolog … Read More

EON (Yunoncha — asr, davr) — bir necha eralarni birlashtiruvchi geoxronologik shkalaning kichik bo’limi. Arxey va proterozoy eralaridan iborat tokembriy Eon va paleozoy, mezozoy va kaynozoy eralaridan tashkil topgan fanerozoy … Read More

«ENECHKEY» — Yaponiya teleradioeshittirishlar korporatsiyasi; radioeshittirishlar xizmatini 1925 yildan, televizion ko’rsatuvlar xizmatini esa 1953 yildan yo’lga qo’ygan. Xizmat faoliyati mamlakat ichkarisiga mo’ljallangan bo’lib, undan axborot, sport va dam olish dasturlari … Read More

ENTSELAD (qadimgi yunon mifologiyasidagi Entselad nomidan) — Saturn sayyorasining yo’ldoshi; 1789 yilda Gershel kashf etgan. Diametri 500 kilometr, sayyoradan o’rtacha uzoqligi 238 ming kilometr. Massasi Oy massasining 0,001 ulushini tashkil … Read More

ENTOMOFILIYA (Yunoncha — hasharot va …filiya) — o’simliklarning hasharotlar yordamida chetdan changlanishi. Entomofil o’simliklar gullari yirik va rangli bo’lishi, hid tarqatishi, nektar ajratishi bilan hasharotlarni jalb qiladi. Gul changlari yirik, … Read More

ENTEROVIRUSLAR (ichak viruslari) — odam va umurtqali hayvonlarning me’daichak yo’lida bo’ladigan, o’zida ribonuklein kislotalar (ribonuklein kislotalar) saqlaydigan viruslar turkumi. Ichak, Markaziy nerv sistemasi, yurak va boshqalar a’zolarning zararlanishi bilan kechadigan … Read More

ENTELEXIYA (Yunoncha — tugal, mukammal va — egaman) — Aristotel falsafasidagi tushuncha; borliqdagi bironbir imkoniyatning amalga oshuvi, shuningdek, ana shu amalga oshishning harakatlantiruvchi omilini (masalan, jon tananing Entelexiyasi sifatida) bildiradi … Read More