Bo'lim: M harfi

Metil spirt (metanol , Karbi- nol, yogoch spirti), SN3ON— rangsiz, suv b-n yaxshi aralashadigan suyukdik, eng od- diy bir atomli spirt, etil spirtinikiga o’xshash hidi bor. Mol. m. 32,04. Zichligi … Read More

METEOROLOGIK STANTSIYA – obhavo va iqlimnn o’rganish, Atmosfe- Rani ilmiy tadqiq qilish maqsadida uzluksiz meteorologik kuzatishlar olib boradigan muassasa; ma’lum talablarga javob beradigan maydonchaga o’rnatiladi. M. s.ning maxsus meteorologik maydo- … Read More

METEOROGRAF (Yun. Meteoros — yuqoriga ko’tarilgan, osmonga oid va …graf) — havo namligi, bosimi va t-rasi, shuningdek, atmosferaning yuqori qatlamlaridagi shamol tezli- gini bir vaqtda avtomatik holda qayd qiladigan aerologik … Read More

Metgemoglobin, MtHB (meta… va gemoglobin), gemiglobin, ferrige- moglobin — oksidlangan gemoglobin; bunda kislorod gemoglobin tarkibidagi temir b-n mustahkam birikib, o’zidagi kislorodni to’qimalarga ajratib chiqara olmaydi. Natijada kislorodga yolchimas- lik — … Read More

Metafosfatlar — metafosfat kta (NRO,) tuzlari. Fosforli o’g’itlar sifatida kaliy va kaltsiy meta-fos- fatni ishlatish mumkin. Kaliy meta- fosfat (KRO3) yuqori kon-tsentrlangan chiqindisiz fosforkaliyli o’g’it. Ki- myoviy toza kaliy meta-fosfatda … Read More

Mehnat birjasi – ishsizlar- ni, ish joyini o’zgartirishni istov- chi shaxslarni ishga joylashtirish b-n shug’ullanadigan maxsus davlat muassasa- si. Mehnat bozorining tashkil etilgan va tartiblanib turadigan shakli. M. b. das-tlab … Read More

Me’da osti bezi — odam va hayvonlardagi yirik bez. Anatomikfi- ziologik xususiyatlariga ko’ra, tashqi (ekzokrin) va ichki (endokrin) sekresiya bezi; pankreatik shira hamda insulin va glyukagon gormonlarini ajratadi; ular bevosita … Read More

Me’da shirasi — me’da (oshqozon) shilliq pardasining turli bez hujayralaridan ishlanib chiqadigan ovqat hazm qilish shirasi; rangsiz, tiniq, nordon suyuklik. Unda xlorid kislota va bir qator mineral tuzlar, shuningdek, fermentlar … Read More

MESHCHYORA PASTTEKISLIGI, Meshchyora tekisligi, Meshchyo-r a — oka va Sudogda daryolaridan shi-m.dagi past- tekislik. Bal. 80 m dan 130 m gacha. M. p. muzlik davri yotqiziklaridan hosil bo’lgan qad. allyuvial … Read More

Meshchanlar (polyakcha birlik- da — mieszczanin) — Rossiya imperiya- sida (1775-1917 y.larda) turli toi- fadagi shahar aholisi (hunarmandlar, mayda savdogarlar va uy egalari)dan iborat tabaqa. Yashash joylari bo’yicha jamoalarga Birlashgan, … Read More