Bo'lim: P harfi

Panteon (Yunoncha pantheion — ibodatxona) — 1) qadimgi Rimdagi «barcha xudolar ibodatxonasi» (2-asr). Panteon yarim doira shaklidagi qirrador gumbazli (Diametri 43 metrdan oshiq) inshoot. Markazida interyerni yoritib turuvchi tuynuk bor … Read More

Panspermiya (Pan… va sperma) — keng ma’noda — kosmik bo’shlikda hayotning bir joydan ikkinchi joyga utishi to’g’risidagi gipoteza; tor ma’noda — hayotning yerga kosmosdan kelib qolganligi to’g’risidagi gipoteza. Panspermiyani nemis … Read More

Papanin Ivan Dmitriyevich (1894.14.11, Sevastopol — 1986) — qutb tadqiqotchisi, geografiya fanlari doktori (1938). Kontr-admiral (1943). Ikki marta qahramon (1937, 1940). 1932-35 yillarda Arktika ilmiy styalarining boshlig’i. Rossiyaning birinchi ko’chib … Read More

Papalik — katolik cherkovi rahbariyati; Rim papasi tomonidan boshqariladigan liniy markaz. Papalik Rim episkopligi asosida vujudga kelgan. 5-asrda Rim episkoplari o’zlariga «Papa» nomini qo’yib olib, Rim imperatorlaridan boshqa episkoplarning o’zlariga … Read More

Panfilovchilar – 2-jahon urushi davrida Moskva mudofaasida jasorat kursatgan I.V.Panfilov qo’mondonlik qilgan 316-o’qchi diviziyasi askarlari. Asosan, O’rta Osiyo xalkdari (jumladan, o’zbeklar)dan tashkil topgan diviziya 16 noyabrda Volokolamsk tosh yo’li orqali … Read More

Paraboloidlar — 2-tartibli yopiq bo’lmagan sirtlar. Bir parabolani ikkinchisi bo’yicha ilgarilama harakatlantirib, Paraboloidlar hosil qilish mumkin. Buning uchun parabolalar yotgan tekisliklar o’zaro tik, o’qlari parallel, birinchi parabolaning uchi ikkinchi Parabola … Read More

Paradoks (Yunoncha paradoxos — kutilmagan, g’alati) — ko’pchilik tomonidan kabul etilgan an’anaviy fikr, tajribaga o’z mazmuni yoki shakli bilan keskin zid bo’lgan, kutilmagan mulohaza, muhokama. Har qanday Paradoks «shubhasiz to’g’ri» … Read More

Parallelepiped (Yunoncha Parallelos — parallel va epipedon — tekislik) — qarama-qarshi yoqlari o’zaro parallel va teng parallelogrammlardan iborat oltiyoqlik. Parallelepipedning 8 uchi, 12 qirrasi bo’ladi. Yon qirralari asos tekisligiga tik … Read More

Paramaribo — Surinam poytaxti. Surinam daryosining chap sohilida. Iqlimi subekvatorial, yanv.ning o’rtacha temperaturasi 26°, avgustniki 29°. Yillik yog’in 2250 mm. Aholisi 213 ming kishi (2000). Temir yo’l stantsiyasi, avtomobil yo’llari … Read More

Paraskaridoz — ot, eshak va xachirlarda uchraydigan invazion kasallik. Ingichka ichak, ba’zan oshqozonda parazitlik qiladigan Parascaris equorun nematoda qo’zg’atadi. Kasal hayvonlarning tezagi bilan ifloslangan yem-xashak va suv orqali yuqadi. Asosan, … Read More