Bo'lim: P harfi

Paragangliylar (Yunoncha para… va gangliy) — umurtqali hayvonlar va odamning endokrin bezi. Asosan, Katexol-aminlarni ishlab chiqaradi, nerv sistemasining xemoreseptorlik vazifasini bajaruvchi qo’shimcha organi hisoblanadi. Eng kuchli Paragangliylar buyrak usti bezi … Read More

Para — Braziliyaning shimoliy qismidagi shtat. Maydoni 1253 ming km2. Aholisi 6,1 million kishi (2000), asosan, metislar (mahalliy nomi — Kaboklu). Ma’muriy markazi — Belen shahri, boshqa yirik shaxri — … Read More

Parabola (Yunoncha parabole) — 2-tartibli yassi egri chiziq; har bir nuqtasidan fokus deb ataladigan nuqta va direktrisa deb ataladigan to’g’ri chiziqqacha masofalari teng bo’ladi. Fokusdan o’tib, direktrisaga tik bo’lgan FN … Read More

Panfilov Ivan Vasilevich (1892.20.12 Saratov viloyati Petrovsk shahri — 1941.19.11 Moskva ostonasi) — 2-jahon urushi qatnashchisi, gvardiya General-mayori. Gitlerchilar Germaniyasi SSSRga qarshi urush boshlashi bilan olmaotada shakllantirilgan 316-o’qchi diviziya qo’mondoni … Read More

Pak Chi Von (taxallusi Yonam) (1737.5.3 – Seul – 1805.10.12) – koreys yozuvchisi, qomusiy olim. Sirxak (aniq fanlar) oqimining yirik namoyandasi. Tabiiy fanlar, iqtisodiyot, falsafa, tarix, harbiy san’atga oid asarlar … Read More

Paleobotanika (Paleo… va botanika), paleofitologiya — botanikaning qazilma o’simliklarni o’rganuvchi sohasi. Paleobotanika qazilma o’simliklarning sistematikasi, tashqi (morfologik) va ichki (anatomik) tuzilishi, yer yuzida tarqalish qonuniyatlari, muhit bilan o’zaro munosabatlari, rivojlanish … Read More

Panipat janglari – Dexlidan taxminan 100 kilometr shimolda joylashgan Panipat yalangligida tarixda sodir bo’lgan mashxur janglar. 1) Amir Temur qo’shini (92 ming kishi) bilan Dexli sultoni Sulton Mahmudxon qo’shini (10 … Read More

Palau (Palau), Palau Respublikasi (The Republic of Palau) — tinch okeanning g’arbiy qismidagi Karolina orollari turkumidagi 8 ta yirik orolda joylashgan davlat. Ba’zan Belau deb talaffuz etiladi. Orollarning eng kattasi … Read More

Pezoelektr (Yunoncha piero — bosaman, qisaman va elektr), pezoelektr effekt — ba’zi dielektriklarning mexanik kuchlanishlar ta’sirida qutblanishi (to’g’ri pezoelektr effekt) va elektr maydon ta’sirida mexanik deformatsiyalanishi (teskari pezoelektr effekt) hodisasining … Read More

Pushtunlar, pushtular — 1) Afg’onistondan tashqarida (asosan, Pokistonda) yashovchi afg’onlarning etnik nomi (ilgarigi nomi — patanlar). Umumiy soni — 14 millionga yaqin (2002). Pushtu tilida so’zlashadi. Dindorlari — asosan, sunniy … Read More