Qayrag’ochdoshlar

Qayrag’ochdoshlar — ikki urug’pallali o’simliklar oilasi. Daraxt va butalardan iborat. Barglari oddiy, tishli, asimmetrik, navbatlashib o’rnashgan. Gullari ikki yoki bir jinsli, qalqonsimon to’pgulga yig’ilgan, ba’zan yakka-yakka joylashgan. Gulqo’rg’oni oddiy, 3-8 … Read More

Qaynama

Qaynama — ariq suvini yo’l yoki ko’cha ostidan o’tkazish uchun mo’ljallangan gidrotexnika inshooti. Uzunligi yo’l yoki ko’chaning eniga teng keladigan yoki undan uzunroq asbest yoki metall quvur hamda quvurning ikki … Read More

Qayli g’ori

Qayli g’ori — tosh davriga oid makon. Turkmanistonning Bolxon viloyati hududida. G’or yaqinidan topilgan qabristonlardan ma’lum bo’lishicha, ilk neolit davri odamlari jasadlarni dengiz sohiliga ko’mishgan. Mayyit tanasiga qizil bo’yoq (oxra) … Read More

Qalampirgul

Qalampirgul — rezedagullilar oilasiga mansub bir yillik o’simliklar turkumi. O’rta dengiz bo’yi mamlakatlarida, Sharqiy Afrika va Hindistonda tarqalgan. G’arbiy Sibirda 1 turi, O’rta Osiyo va Kavkazda 10 turi uchraydi. Barglari … Read More

Qalampir

Qalampir — ituzumdoshlarga mansub chala buta, buta yoki ko’p yillik o’tsimon o’simliklar turkumi, sabzavot ekini. Yovvoyi holda Amerikaning tropik rayonlarida uchraydi. Issiqsevar o’simlik. Peru Qalampiri, Kolumbiya Qalampiri, egilgan Qalampiri, sabzavot … Read More

Qalay o’lati

Qalay o’lati — oq qalayning kulrang qalayga shakl o’zgarishi ((5—>a). Odatdagi oq qalay kulrang qalayga (13,2° dan yuqori trada) aylanganda hajmi (25% ga) kengayib (R8p ning zichligi a8p nikiga qaraganda … Read More

Qalandarxona masjidi

Qalandarxona masjidi — Samarqand viloyati (Kattaqo’rg’on hududi) dagi me’moriy yodgorlik (1909— 10). Nurilla Maxsum rahbarligida qurilgan. Masjid xonaqoh, ayvon, bosh tarzi oldidagi katta hovuz va minoradan iborat. Xonaqoh murabba tarhli, … Read More

Qalandarlik

Qalandarlik — sufiylik-zohidlik harakati. Malomatiylar zohidlik maktabining g’oyalari ta’sirida yuzaga kelgan. Keyinchalik darbadar-gado darvishlar birodarligi (tariqati) ham Qalandarlik deb atalgan. Qalandarlik Xurosonda va O’rta Osiyoda 11-asr boshlarida yuzaga kelib, dastlab … Read More

Qandil

Qandil — osma chiroq turi; bir yoki bir necha sham yoki lampochka qo’yiladigan turlari bor. Metall, plastmassa, ganch va boshqalar xom ashyolardan yasaladi. Qandilning shiftga va devorga o’rnatiladigan turlari bo’lib, … Read More

Qanotlilar

Qanotlilar — hasharotlar kenja sinfi (boshqa sistemaga ko’ra guruhi). Voyaga yetgan davrida qanotlarining bo’lishi bilan birlamchi qanotsiz hasharotlardan farq qiladi. Ayrim turlarining qanotlari ikkilamchi tarzda yo’qolib ketgan (ikki qanotlilar). Voyaga … Read More