Bo'lim: T harfi

TAUSAG’IZ, tog’saqich (Scorzonera tausaghyz) — qoqidoshlarga mansub ko’p yillik o’simlik. Ildizi yo’g’on, sertarmoq. Poyasi ko’p shoxlanmagan, bo’yi 20-50 santimetr, barglari navbatlashib joylashgan, uchi sariq savatcha bilan tugaydi. Savatchasida 30-50 ta … Read More

TASNIF — 1) Shashmaqom cholg’u bo’limida birinchi, mohiyati bo’yicha bosh qism. Tasniflar maqom nomi bilan qo’shilib, Tasnifi Buzruk, Tasnifi Rost, Tasnifi Navo, Tasnifi Dugoh, Tasnifi Segoh va tasnifi Iroq deb … Read More

TASNIF (Arabcha — saralash, tartibga solish), klassifikatsiya — ilm yoki inson faoliyatining biror soqasiga oid o’zaro bir xil tushunchalar sistemasi. Tasnif har bir fanga xos muhim mantiqiy amal bo’lib, uning … Read More

TARDUSHLAR — O’rxun Yenisey bitiklarida uchraydigan atama; Turk xoqonliginpng 2 bo’limidan birini anglatgan. Xoqonlikning siyosiy tuzilmasiga qabila ittifoqlari bilan bir qatorda geofafik belgisiga ko’ra 2 harbiy ma’muriy qabila birlashmasi kirgan: … Read More

TELL (Tell) Vilgelm — Shveytsariya xalqi afsonalari qahramoni; shveytsariyaliklarning gabsburglarga qarshi 14-asrdagi kurashi aks etgan. Tell kamondan bexato otuvchi moxir mergan bo’lgan. U. Gesler (Gabsburglar amaldori) Tellni kenja o’g’lining boshiga … Read More

TELLURIY (lotincha tellus yer) yerning Quyosh atrofidagi yillik harakati va o’z o’qi atrofidagi sutkalik aylanishini namoyish etuvchi o’quv asbobi. Telluriyda yerni ifodalovchi kichikroq sharcha bo’lib, u Quyoshni ifodalovchi kattaroq sharcha … Read More

TELEFILM — televideniye uchun mo’ljallab ishlangan film, ekran san’atining bir turi. Asosan, televideniye bazasida yaratiladi. Hujjatli, badiiy, musiqiy, ilmiy-ommabop, manzarali, tarixiy bo’ladi. To’liq va qisqametrajli filmlar ishlanadi. Katta kinodan ko’p … Read More

TELETAYP (tele… va inglizcha type — mashinkada yozish) — axborotlarni qabul qilish va uzatish uchun mo’ljallangan harf bosish apparati. Yozuv mashinasi yoki kompyuterdagiga o’xshash klavishlari bor. Xabarlarni aloqa kanallari (Teletayp … Read More

TELEKOMMUNIKATSIYA (tele… va kommunikatsiya) — signal, belgi, matn, tasvir, ovoz va b. turdagi axborotlarni uzatish, qabul qilish va qayta ishlash tizimlari majmui. Simli, radio, optik yoki boshqa elektromagnit tizimlaridan foydalanib … Read More

TEYLER (Theiler) Maks (1899.30.1 1972.11.8) — Janubiy Afrika vrachi va mikrobiologi. 1922 yildan AQSh da. Tibbiyotni Keyptaun universitetida o’qib (1917-18), 1922 yilda Londonda tugatgan. 1957 yildan Rokfeller fondi (NyuYork) qoshidagi … Read More