Bo'lim: Yu harfi

YUK KO’TARISH MASHINALARI odamlar va yuklarni tik yoki qiyaroq yo’nalishda ko’tarish va tushirish uchun mo’ljallangan qurilmalar. Tuzilishi va kinematik sxemasi turlicha bo’lgan mashinalarni o’z ichiga oladi. Masalan, liftlar, konlar va … Read More

YUK AYLANMASI — transport ishining asosiy iktisodiy ko’rsatkichlaridan biri, muayyan davrda tashilgan yuklar og’irligi (hajmi) ni tashilgan masofaga ko’paytmasidan iborat. Netto tkm (dengiz transportida tonnamil, 1 mil — 1,852 kilometr) … Read More

YUZLASHTIRISH — tergov harakati; bunda ilgari so’roq qilingan ikki shaxs, basharti ularning aynan bir xil fakt va holatlarga nisbatan bergan ko’rsatuvlarida jiddiy qarama-qarshiliklar bo’lsa, bir vaqtning o’zida bir-birining ishtirokida ko’rsatuvlar … Read More

YUZBOSHI (folklorda) — dostonchi, epik asarlar kuychisi. O’zbekistonning Janub tumanlarida (Surxondaryo viloyati va Qashqadaryoning ayrim tumanlarida) baxshi shu nom bilan yuritiladi. Sherna yuzboshi va uning davomchilari Mardonaqul Avliyoqul o’g’li, Mamadrayim … Read More

YUZA (matematikada) — tekislik yoki sirtdagi geometrik figuralarni ifodalaydigan asosiy miqdorlardan biri. Sodda holda yuza yassi figurani to’ldiruvchi birlik kvadratlar, ya’ni tomoni uzunlik birligiga teng bo’lgan kvadratlar soni bilan o’lchanadi. … Read More

YUZ NERVI — bosh miya nervlarining 7-jufti; aralash nerv, tarkibida harakatlantiruvchi va sezuvchi tolalari bo’ladi. U miya ko’prigi bilan uzunchoq miya orasidan chiqib, ichki eshituv teshigi orqali yuz nervi kanaliga … Read More

YUZ YILLIK URUSH (1337-1453) — Angliya va Frantsiya o’rtasida Gien (12-asrdan inglizlar mulki), Normandiya, Anju (inglizlar tomonidan 13-asrda qo’ldan boy berilgan), Flandriya uchun bo’lgan urush. Angliya qiroli Eduard III (Frantsiya … Read More

YUZ, juz — yirik o’zbek qabilalaridan biri. 20-asrning boshlarida Yuzlar O’zbekiston va Tojikiston hududida yashagan (60 ming). Yuzlarning boshqa o’zbek qabilalari bilan aralash holda yashab kelgan guruhlari ham mavjud bo’lib, … Read More

YUJNO-SAXALINSK (1905 yildan 1946 yilgacha — Toexara) — Rossiya Federatsiyasi Saxalin viloyatidagi shahar, viloyat markazi. Saxalin orolining Janub qismida joylashgan. Temir yo’l chorrahasi. Aholisi 175,1 ming kishi (2002). Teplovozvagon ta’mirlash, … Read More

YUECHJI, yuechji, yuychji, yovchi, qadimiy o’qilishda — rutziyo, ruzie — miloddan avvalgi 11-asrda Dunxuan (Dashtiota) va Chilanshan (Nanshan) tog’lari atrofida turkiy qavm (Di) tomonidan barpo etilgan davlat (tarsxiy adabiyotlarga etnik … Read More