Miyonqol qo’zg’oloni

Miyonqol qo’zg’oloni -Buxoro xonligida Amir Haydarnnnt soliq siyo- satiga qarshi xitoyqipchoqlar qo’zg’oloni (1821-25). Miyonqol 19-a.ning boshla- rida o’zaro ichki nizo avj olgan hududga aylangan. Katta soliq va majburiyat- lar, amaldorlarning o’z mansablari- ni suiiste’mol qilishlari dehqon va hunarmandlar turmushiga juda salbiy ta’sir qilmoqda edi. Miyonqol aholisi uchun Marvda harbiy xizmatni o’tash yana bir og’ir maj-buriyat bo’lgan. 1820 y. Amir Haydar qo’shini orasida vabo kasa- li tarqalgan, shu tufayli 1821 y. bahorda Miyonqoldagi qabilalardan 500 kishi- ni Marvga safarbar etish haqida yangi farmon e’lon qilingan. Kattaqo’rg’on hokimi — Ayozbiy muddatidan avval xirojni yig’ib olish haqida ko’rsatma bergan, soliq to’lamagan dehqonlar ayov- siz jazolangan. Dehqonlarning amirga qilgan shikoyatlari natijasiz chiqqan. M.q. 4 yil davom etgan, unda mehnatkash xalqning barcha tabaqalari, shuningdek, Amir siyosatidan norozi bo’lgan ayrim mulkdorlar, amaldorlar ham qatnashgan. Qo’zg’olon yangidan-yangi tumanlarni qamrab olgan. Amir Haydar qo’zg’olonni bostirish uchun yangidan safarbarlik e’lon qilish, qo’shimcha soliqlar undirish haqida farmon chiqargan. Qo’zg’olonning so’nggi bosqichida uning mulkdor tabaqaga man- sub ayrim rahbarlari xiyonat yo’liga o’tishgan. Amirning ko’plab ayg’oqchilari qo’zg’olonchilar qarorgohida tayyorlanayot- gan jang rejalari haqida ma’lumot etka- zib berib turardilar. Qo’zg’olonchilarda jangovar harakatlarning aniq rejasi yo’q edi, harbiy kuch va texnika jihatdan ustunlik Amir tomonida edi, bundan tashqari, iqtisodiy qiyinchiliklar va xiyonat, aldov natijasida qo’zg’olonchilar taslim bo’lganlar.