13 mart kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Afrika skautlari kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Buyuk Britaniya – Chekish taqiqlangan kun.
?? Tailand –  Fillar kuni.
?? Liberiya – Bezatish kuni.
?? AQSh – Kokosli tort kuni.
?? Grenada – Inqilob kuni.

? VOQEALAR:

  • 624 – Badr jangi.
  • 1656 – Yangi Amsterdamda (hozirgi Nyu-York) yahudiylarga sinagogalar qurish taqiqlandi.
  • 1781 – ingliz astronomi Uilyam Xerschel Uranni kashf etdi.
  • 1845 – Mendelson-Bartoldining skripka kontserti E minorda birinchi marta ijro etildi.
  • 1852 – “NY Lantern Weekly” gazetasi Sem tog‘aning birinchi rasmini nashr etdi.
  • 1869 – D. Mendeleyev o‘zining Davriy jadvalini tuzishni nihoyasiga yetkazdi.
  • 1877 – Quloqchin (наушники) patentlandi.
  • 1881 – Rossiya imperatori Aleksandr II suiqasd qurboni bo‘ldi.
  • 1884 – Xartum qamali.
  • 1917 – «Izvestiya» gazetasining birinchi soni nashr etildi.
  • 1921 – Mongoliya o‘z mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1925 – Tennessida evolyutsiya ta’limotini o‘qitish taqiqlandi.
  • 1938 – Rus tili SSSRdagi barcha maktablarda o’qish uchun majburiy fan sifatida joriy etildi.
    -1943 – Xolokost: Krakovdagi getto qirgʻini.
  • 1954 – SSSR Davlat Xavfsizlik qo‘mitasi (KGB) tuzildi.
  • 1974 – Parijda Sharl de Goll nomidagi aeroport ochildi.
  • 1988 – Eng uzun suvosti tunneli – Seykan ochildi (Xonsyu-Xokkaydo 53,85 km).
  • 1995 – Lars von Trier «Poklik nazorati» shov-shuvli namoyishini yaratdi.
  • 1996 – Buyuk Britaniyadagi Danblayn boshlang’ich maktabidagi qirg’in.
  • 1997 – Teleefirda gʻayritabiiy olov paydo boʻldi.
  • 2004 – DARPA Grand Challenge robotlarining birinchi musobaqasi bo’lib o’tdi.
  • 2004 – Opera tenori Luchano Pavarotti “Metropolitan Opera” sahnasida tomoshabinlar bilan xayrlashdi.
  • 2013 – Fransisk 266-Rim Papasi etib saylandi.
  • 2014 – Roskomnadzor veb-saytlarni sudgacha bo’lgan birinchi ommaviy bloklashni amalga oshirdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1720 – Sharl Bonnet (1793) – shveytsariyalik tabiatshunos va faylasuf, partenogenez hodisasini kashf etgan.
  • 1733 – Jozef Pristli (1804) – ingliz ruhoniysi, faylasuf, kimyogar, kislorod va ammiakni kashf qilgan.
  • 1741 – Iosif II (1790) – Germaniya qiroli (1764-yildan), Muqaddas Rim imperiyasi imperatori (1765-yildan).
  • 1855 – Persival Lovell (1916) – amerikalik astronom, matematik, diplomat va ishbilarmon.
  • 1888 – Anton Makarenko – (1939) – sovet pedagogi va yozuvchisi.
  • 1899 – Jon Van Flek (1980) – amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1977).
  • 1900 – Seferis  Giorgos (1971) – grek shoiri, Nobel mukofoti sohibi (1963).
  • 1907 – Mircha Eliade (1986) – ruminiyalik yozuvchi, dinlar tarixchisi.
  • 1910 – Irina Bugrimova (2001) – sovet sirk artisti, SSSRda birinchi hayvon o‘rgatuvchi ayol.
  • 1911 – Ronald Xabard (1986) – amerikalik fantast yozuvchi va faylasuf.
  • 1913 – Sergey Mixalkov (2009) – sovet shoiri, dramaturg, masalchi, SSSR va Rossiya madhiyalari muallifi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1922 – Devid Kugultinov (2006) – sovet va qalmoq shoiri, jurnalist, harbiy korrispondent.
  • 1925 – Jon Teyt (2019) – amerikalik matematik.
  • 1926 – Doğan Avcıoğlu (1983) – turk jurnalisti, yozuvchi, mutafakkir va siyosatchi.
  • 1942 – Sketmen Jon (1999) – amerikalik jaz musiqachisi va shoiri.
  • 1944 – Igor Kio (2006) – sovet sirk artisti, illyuzionist.
  • 1951 – Irina Alfyorova – teatr va kino aktrisasi, Rossiya xalq artisti.
  • 1992 – Kaya Rouz Skodelario-Devis – ingliz aktrisasi.
  • 1993 – Simen Xegstad Kryuger – norvegiyalik chang‘ichi, ikki karra olimpiya chempioni.
  • 1995 – Anna Vyaxireva – rossiyalik gandbolchi, Olimpiya chempioni (2016).
  • 1995 – Mikaela Shiffrin – amerikalik tog’ chang’ichisi, ikki karra Olimpiya chempioni, ko’p karra jahon chempioni.