GUSCHILAR HARAKATI

GUSCHILAR HARAKATI (1419-37) -Chex xalqining katolik cherkoviga, mulk- dorlar zulmi va nemis zo’ravonligiga karshi kurashi. Gus Yanning o’tga tash- lab o’ldirilishi Chexiyada ommaviy no- rozilikni avj oldirdi. 1419 y. xalq targ’ibotchilari — guschilardan Miku- lash, Yan Chapek va b.ning chaqirig’i b-n minglab dehqonlar Tabor, oreb, Beranek tog’larida yig’ilib, o’zlarini guschilar deb atashdi. 1419 y. 30 iyulda Praga sh. kambag’allarining Yan Jelivskiy bosh- chiligida ko’tarilgan isyoni, qurolli kurashning boshlanishi bo’lib, butun Chexiyaga yoyildi. Chexiya ikki dushman la- Gerga — oliy ruhoniylar, Chex panlari, nemis zodagonlari va quyi dvoryanlar- ning bir qismidan iborat mulkdor ka- toliklarga va guschilarga bo’lindi. Gus- chilarda mo»tadil va radikal ikki qanot paydo bo’ldi. Panlar, risarlar, o’rta ruhoniylar, boy hunarmandlar, Chex ziyo- lilaridan iborat mo»tadil guschilar — chashniklar cherkov erlarini davlat ixti- yoriga o’tkazish, mustaqil Chex milliy Cher- kovini tashkil etish va cherkovni isloh qilish harakatidan nariga o’tmadilar. Dehqonlar va shaharlik fuqarolarning keng tabaqasi, ruhoniylar, mayda dvoryan- larning bir qismi va hunarmandlardan iborat radikal qanot — taboritlar jamiyati cherkovni isloh qilish, xusu- siy mulkni va mulkdorlarga berilgan imtiyozlarni bekor qilish tarafdori edi. Keyinchalik chashniklar sotqinlik qilib, katoliklarga qo’shilib ketdilar. Taboritlar engilganiga qaramay katolik cherkoviga zarba berildi, dehqonlar kre- postnoylik asoratiga tushishdan ikkin- chi marta qutulib qoldi.