Bo'lim: G harfi

Gaz almashinuvi – nafas olish, fotosintez va boshqa jarayonlarda gazlarning organizm bilan tashqi muhit o’rtasida almashinuvi. Organizm nafas xarakatlari vaqtida kislorod olib, karbonat angidrid, moddalar almashinuvining boshqa gazsimon mahsulotlari va … Read More

Gaz — 1) uzunlik va masofani o’lchash uchun mo’ljallangan qadimgi o’lchov birligi; arshin. O’rta Osiyo, shu jumladan O’zbekistonning ba’zi joylarida zar deb ham yuritilgan. Qiymati 0,71 metr deb qabul qilingan. … Read More

Gajak — 1) ayollarning ikki chakkasidan tushib turgan soch tolalari, zulfi; 2) ayollarning ziynat buyumi; chakkaga taqiladigan juft taqinchoq. Asosiy shakli bodom kurinishida bulib, oxirgi qismi jingala kabi bukilgan; 2 … Read More

Gumid iqlim (lot. Humidus — namlik) — yog’ingarchilik miqdori bug’lanishdan ortiq bo’lgan, namlik tuproqqa shimiladigan, ortiqcha suv ariqlar, daryolar tarzida chiqib ketadigan nam iqlim. Gumid iqlim o’rmon o’simliklarining rivojlanishi uchun … Read More

Gulqand — gulbarg bilan shakardan tayyorlanadigan shirinlik. Ochilgan qizil atirgullar terib olinadi, o’g’irda tuyib, shakar aralashtiriladi, idishga solinib, oftobga qo’yiladi. Gulbarglarni yana tuyib, shakar qorib idishga solinaveradi. Oftobda uzoq turib, … Read More

Gultuvak — 1) ichiga tuproq solib, gul ko’kartiriladigan maxsus idish. Aksari sopoldan yasalib, bezak va sir berilmaydi. Gul va o’simliklarga moslashtirilib turli shakllarda yasaladi. Tubi teshik bo’ladi. Solingan suv tuproqqa … Read More

GULNOZ — ertagi va o’rtagi bodring navi. O’zbekistan sabzavot-poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy tadqiqot institutida O’zbekiston 740 va parad navlarini chatishtirib, keyinchalik tanlash yo’li bilan yaratilgan (A. Abbosov, 1991). O’simligi … Read More

Grossulyar — granatlar guruhiga mansub mineral. Tuzilishi krijovnik mevasiga o’xshash, lotincha (grossularia — krijovnik) nomi shundan. Kimyoviy formulasi Ca3Al2{SiO4}r kub singoniyali, shishasimon yaltiraydi. Qattiqligi 6,5 — 7,5. Zichligi 3530 – … Read More

Gudzon qo’ltig’i – shimoliy Muz okeanining quruqlik ichkarisidagi dengizi, Kanada hududida. Sharqda Gudzon bo’g’ozi orqali Atlantika okeani bilan, shimolda bo’g’ozlar orqali shimoliy Muz okeani bilan tutashgan. Maydoni 848 ming km2. … Read More

Gudkova Yekaterina Akimovna (1928.26.1, Toshkent) — xor dirijyori, pedagog. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1989). Toshkent konservatoriyasini tugatgan (1950). Hamza nomidagi musiqa bilim yurtida (1947-56), Toshkent konservatoriyasida (1953 yildan) o’qituvchi, … Read More