15 dekabr kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? Xalqaro choy kuni.
? Zamenhof kuni (esperantochilar bayrami).

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh – “Huquqlar to‘g‘risidagi bill” kuni.
?? Niderlandiya – Qirollik kuni.
?? Indoneziya – Indoneziya armiyasi kuni.
?? Ukraina – Sud xodimlari kuni.

? VOQEALAR:

  • 1055 – Xalifa al-Qoimning rasmiy roziligi bilan To‘g‘rul bek boshchiligidagi saljuqiy turklar Bag‘dodga tantanali ravishda kirib keldilar.
  • 1256 – Xulagu qo’shini Alamutga hujum boshladi.
  • 1762 – Yekaterina II Rossiyaga yahudiylardan tashqari chet elliklar va qochib ketganlarning kirishiga ruxsat beruvchi manifestni imzoladi.
  • 1791 – AQSh Konstitutsiyasiga dastlabki 10 ta tuzatish kirituvchi «Huquqlar to’g’risidagi» qonun kuchga kirdi.
  • 1821 – “Fransiya geografiya jamiyati” tashkil topdi.
  • 1875 – Jyul Vernning «Sirli orol» romani nashr etildi.
  • 1899 – Kolenso yonidagi jang.
  • 1905 – Sankt-Peterburgda Pushkin uyi tashkil etildi.
  • 1917 – Kishinyovda Moldaviya Xalq Respublikasi (MXR) e’lon qilindi.
  • 1923 – «Skoda» avtomobil kompaniyasining emblemasi ro’yxatga olindi.
  • 1930 – Ispaniyada hukumatga qarshi harbiy to’ntarish muvaffaqiyatsiz tugadi.
  • 1937 – NKVDning yunon operatsiyasining boshlanishi – Sovet Ittifoqi yunonlariga qarshi ommaviy qatag’onlar.
  • 1939 – «Shamollarda qolgan hislarim» filmi premyerasi.
  • 1941 – Xolokost: Drobiy Yarda minglab yahudiylar otib tashlandi.
  • 1966 – Fransuz astronomi Oduen Dolfus Saturnning 10-yo‘ldoshini kashf qildi va unga Yanus nomini berdi.
  • 1970 – Sovet ittifoqiga tegishli Venera-7 sayyoralararo stansiyasi Venera sayyorasiga qoʻndi.
  • 1972 – BMT ning atrof-muhitni muhofaza qilish tashkiloti (YUNEP) tashkil etilgan kun.
  • 1976 – Mustaqil Samoa davlati BMTga qabul qilindi.
  • 1989 – Ruminiyada inqilobning boshlanishi.
  • 1990 – Qirg‘iziston SSR Oliy Soveti Qirg‘iziston suveriniteti to‘g‘risidagi Deklaratsiyani qabul qildi.
  • 2000 – Chernobil AESning 3-energetika bloki yopildi. Chernobil atom elektr stansiyasi butunlay tugatildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 37 – Neron (68) – qadimgi Rim imperatori (54-68).
  • 1793 – Genrix Charlz Keri – amerikalik iqtisodchi.
  • 1802 – Yanosh Boyyai (1860) – vengriyalik matematik, noyevklid geometriyaning kashshoflaridan biri.
  • 1832 – Gyustav Eyfel (1932) – Eyfel minorasi, ko‘plab ko‘priklar va po‘lat konstruksiyalar ixtirochisi.
  • 1852 – Antuan Anri Bekkerel (1908) – radioaktiv nurlanishni kashf etgan fransuz fizigi, Nobel mukofoti sohibi (1903).
  • 1859 -Lyudovik Lazar Zamenxof (1917) – polshalik shifokor va tilshunos, esperanto tilining yaratuvchisi.
  • 1860 – Nils Ryuberg Finzen (1904) – farera va daniyalik fizioterapevt, Nobel mukofoti sohibi (1903).
  • 1907 – Nikolay Nikitin (1973) – sovet arxitektori, Ostankino minorasi proekti muallifi.
  • 1913 – Sodiqov Obid (1987) – kimyogar olim, jamoat arbobi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan va texnika arbobi (1960).
  • 1916 – Uilkins Moris (2004) – ingliz biofizigi, London Qirollik jamiyati a’zosi (1959), Nobel mukofoti laureati (1962).
  • 1919 – Oke Seyfart (1998) – shved konkida uchish ustasi, Olimpiya chempioni (1948), jahon rekordchisi.
  • 1921 – Nizomxo’jayev Jamol (1992) – opera xonandasi (bariton), O’zbekiston xalq artisti (1964).
  • 1925 – Saodat Qobulova (2007) – opera xonandasi, ashulachi, O’zbekiston xalq artisti (1957), SSSR xalq artisti (1959).
  • 1927 – Kommuna Ismailova (2003) – xonanda, O’zbekiston xalq artisti (1964).
  • 1936 – Dadayev Qahramon – sozanda (doira), O‘zbekiston xalq artisti (1977).
  • 1949 – Don Jonson – amerikalik aktyor va qo’shiqchi.
  • 1950 – Boris Griyzlov – rus siyosat va davlat arbobi.
  • 1952 – Andrey Razbash (2006) – rus televideniye boshlovchisi, rejissyor, prodyuser.
  • 1971 – Shashmaz Muhammed Nedjati – turk aktyori.