BASTAKOR

BASTAKOR (forscha— bog’lash, bog’lov, mashg’ulot, ish) — an’anaviy, mumtoz musiqa asarlari muallifi. Musulmon Sharqida Musannif, mullahhin, ohangsoz kabi atamalar bilan tanilgan. Odatda bunday san’atkorlar o’z faoliyatida ijrochi (xonanda, ko’proq sozanda) lik va ijodchilikni uzviy bog’lashgan. Abu Nasr Forobiydan boshlab Darvishali Changiy va boshqalarning musiqiy risolalari, Abulfaraj Isfahoniy («Kitob ulag’oni»), Aruziy Samarqandiy («Chohor maqola»), Alisher Navoiy («Majolis unnafois», «Holoti pahlavon Muhammad»), Davlatshoh Samarqandiy («Tazkirat ush-shuaro»), Zayniddin Vosifiy («Badoe’ul-vaqoe'»), Zahiriddin Bobur («Boburnoma») va boshqalarning asarlarida o’nlab Bastakorlar haqida tarixiy ta’rifiy ma’lumotlar mavjud. Ular, garchand Bastakor atamasidan bevosita foydalanishmasada, uning asl ma’nosini ochib berishgan. Og’zaki an’anadagi musiqiy ijod sohiblari turli davr va mamlakatlar musiqa ilmi va amaliyotida turlicha nomlanib kelingan. O’zbek va tojiklar Bastakor (shuningdek, ohangdon, navosoz va boshqalar), Ozarbayjon, arman va turklar — oshiq, qozoq va qirg’izlar — oqin, kyuyshi, salsere kabi atamalar ishlatishadi. T. Jalilov, Yu. Rajabiy, F. Sodiqov, N. Hasanov, I. Ikromov, K. Jabborov, S. Kaponov, F. Toshmatov, M. Mirzayev, O. Hotamov, F. Mamadaliyev, A. Ismoilov kabi Bastakorlar tanilgan. Tojikiston, Ozarbayjon va O’zbekistonda ko’p ovozli musiqa asarlari muallifi — kompozitor ham ba’zan Bastakor deb yuritiladi.