Peroksidlar

Peroksidlar — tarkibidagi kislorod atomlari bir-biri bilan va kislorodga nisbatan elektr musbat element atomlari bilan bog’langan birikmalar.

Perlit

Perlit, metallshunoslikda — po’lat va cho’yan strukturasining tarkibiy qismi. Ferrit va tsementit aralashmasidan iborat. Issiqlik ishlovchi berilishiga qarab, donachali va plastinkali tuzilishda bo’ladi. Perlit mustahkam va ancha plastik bo’lgani uchun … Read More

Periskop

Periskop (Yunoncha periskopeo — atrofga qarayman, ko’zdan kechiraman) — bronemashina (tank)lar, suv osti kemalari, pana joylar, transheya va boshqalardan turib kuzatish uchun mo’ljallangan optik asbob. Periskopning piyodalar (okoplar), artilleriyachilar, tankchilar … Read More

Peripter

Peripter (Yunoncha peripteros — Kolonnalar bilan o’ralgan) — arxaik va klassik davrdagi yunon ibodatxonasining asosiy turlaridan. 4 tomonidan ustunlar bilan o’ralgan to’g’ri burchakli bino. Peripter ichi yarim ochiq qism (pronaos), … Read More

Perigeliy

Perigeliy (peri… va Yunoncha helios — Quyosh) — Quyosh atrofida ellips, parabola yoki giperbola bo’yicha harakatlanayotgan osmon jismi orbitasining Quyoshga eng yaqin nuqtasi. Sayyoralarning g’alayonlovchi kuchlari ta’sirida Perigeliyning fazodagi vaziyati … Read More

Perigey

Perigey (peri… va Yunoncha ge — yer) — Oy yoki yer sun’iy yo’ldoshi orbitasining yerga eng yaqin nuqtasi. G’alayonlanuvchi kuchlar Perigeyning fazodagi vaziyatini o’zgartiradi. Masalan, Quyoshning g’alayonlanuvchi kuchi ta’sirida oy … Read More

Perikard

Perikard (peri… va Yunoncha cardia — yurak) — odam va umurtqali hayvonlarda yurakni o’rab turadigan yopiq xaltasimon tuzilma. Tashqi — fibroz va ichki — seroz qavatlardan iborat. Seroz kavat vistseral … Read More

Penalti

Penalti (inglizcha penalty — jazolash) — sport atamasi; sport o’yinlarida jarima maydonchasida qoidani buzganlik uchun jazolash. 1891 yil futbolda joriy qilingan (qoidani buzgan jamoaning darvozasiga 11 metrdan to’p tepiladi). Shuningdek, … Read More

Pashshatog’

Pashshatog’ — Nurota tog’ sistemasining g’arbiy davomi. Eng baland joyi 850 metr. Yon bag’irlari quruq soylar bilan kesilgan. Gersin burmalanishi davrida shakllangan Oqtog’antiklinal strukturasining g’arbiy qismi bo’lib, yangi tektonik harakatlar … Read More

Pashmaj

Pashmaj (Salsola leptoclada) — sho’radoshlar oilasiga mansub bir yillik o’simlik. Poyasi tik, sershox, uzunligi 15-45 santimetr. Barglari oddiy, seret, yarim tsilindrsimon, tukli, ketma-ket joylashgan. Gullari to’g’ri, ikki jinsli. Gul qo’rg’oni … Read More