Milliylik-millat ko'zgusi
Rekombinatsiya — betartib harakat natijasida har xil ishorali ionlarning o’zaro uchrashib neytral molekulalar (atomlar) ni hosil qilish jarayoni. Rekombinatsiya hodisasini tuz, ishqor va kislotalarning suvdagi eritmalari, ionlashtirilgan gazlar, yarimo’tkazgichlar va … Read More
Rektifikatsiya (lotincha rectus — oddiy va … fikasiya) — suyuq aralashma komponentlarini rektifikatsion kolonnalarda haydash usulida ajratish. Rektifikasiya muvozanatda bo’lmagan (suyuq va bug’) fazalar orasida issiqlik va moddalarning diffuzion almashinishiga … Read More
Reliktiv nurlanish (lotincha relictum — qoldiq) — kosmik elektromagnit nurlanish. Reliktiv nurlanish intensivligi va spektri mutlaq qora jismning 2,7 K bilan nurlanishiga mos keladi. Reliktiv nurlanishning mavjudligi to’g’risida birinchi marta … Read More
Relyativizm (lotincha relativus — nisbiy) — bilimning nisbiyligi, shartliligi, sub’yektivligini e’tirof etuvchi, mutlaq axloq me’yorlari va qoidalarini inkor etuvchi falsafiy qarash. Bilishda ko’pincha agnostisizmga olib boradi. Relyativizmni birinchi marta yunon … Read More
Rentgen nurlari difraktsiyasi — rentgen nurlarining kristallarda yoki suyuqlik va gaz molekulalarida sochilishi natijasida ekranda hosil bo’ladigan difraktsion manzara. Rentgen nurlarining to’lqin tabiatini nemis olimlari M. Laue, V. Fridrix va … Read More
Rentgen (Rontgen) Vilgelm Konrad (1845.27.3, Lennep, Dyussel- Dorf yaqinida — 1923.10.2, Myunxen) — nemis fizigi. Syurixdagi (Shveytsariya) Oliy texnika maktabida o’qigan (1865— 68). Vyursburg (1870 yildan) va Strasburg (1872 yildan) … Read More
Rentabellik (nemischa Rentable — daromadli, foydali) — korxona yoki tadbirkorlikning daromaddorligi, samaradorligi; mikroiqtisodiy miqyosdagi iqtisodiy faoliyatning samaradorligi. Rentabellik korxona yoki tadbirkorlik faoliyatining moliyaviy natijalarini baholashda qo’llaniladigan asosiy ko’rsatkich. Rentabellik foyda … Read More
Renta shartnomasi — fuqarolik-huquqiy shartnomalaridan biri, unga ko’ra bir tomon (renta oluvchi) boshqa tomon (renta to’lovchi)ga mulkni beradi, renta to’lovchi esa olingan mulk o’rniga renta oluvchiga muayyan pul mablag’i shaklida … Read More
Renaturatsiya (re… va lotincha natura — tabiiy xususiyat) — denaturatsiyaga uchragan biopolimer (masalan, oqsil yoki nuklein kislota) molekulasining biologik nativ (faol) holatga o’tishi. Agar denaturatsiyada oqsil molekulasi ixcham taxlangan (tartibli) … Read More
Rembrandt Xarmens van Reyn (Rembrandt Harmensz van Rijn) (1606.15.7, Leyden — 1669.4.10, Amsterdam) — golland rassomi; golland va jahon realistik rangtasviriga kuchli ta’sir ko’rsatgan mo’yqalam, rasm va gravyura ustasi. Rembrandt … Read More
