Muallif: Admin

Sunami (yaponcha) – suv ostida yoki qirg`oq yaqinida zilzila bo`lganda yoki vulkan otilganda okean suvida hosil bo`ladigan ulkan to`lqinlar. Soatiga 50-1000 km tezlik bilan tarqaladi. Tulqin balandligi ochiq okeanda 5 … Read More

Suvayirg`ich, jun – ikki daryo havzasi yoki ikki dengiz, okean havzasi orasidagi chegara. Yog`in-sochin suvi, daryo suvlari ana shu chegaradan ikki qarama-qarshi tomonga oqadi. Masalan, Volga bo`yi qirlari Volga va … Read More

Suvning aylanishi– quyosh radiatsiyasi va og`irlik kuchi ta’sirida Yer sharida suvning to`xtovsiz aylanib yurishi. Quyosh radiatsiyasi ta’sirida Dunyo okeani yuzasidan taxm. 450 ming km.kub, quruqlikdan 61 ming km.kub suv bug`lanadi. … Read More

Sun’iy yo`ldosh, Yerning sun’iy yo`ldoshi – ko`p bosqichli eltuvchi raketalar yordamida Yer atrofi orbitasiga chiqarilgan va xilma-xil ilmiy hamda texnik priborlar bilan jihozlangan kosmik apparat. Birinchi sun`iy yo`ldosh 1957-yil 4-oktyabrda … Read More

Supatog` – usti tekis yoki salgina urqir, yonbag`irlari kesilgandek tik tushgan yakka-yakka tog`, tepa, qir. Ustki qismini gorizontal joylashgan cho`kindi jinslar yoki lava qoplagan bo`ladi. Supatog` supasimon o`lkalarning eroziya natijasida … Read More

Sur o`rmon tuproqlari – aksari keng bargli o`rmonlar tagida hosil bo`ladigan tuproqlar. Tarkibida 2-9% chirindi bor. Podzol tuproqlarga nisbatan serunum. Sur o`rmon tuproqlari shimoldan podzol tuproqlar bilan janubdan qora tuproqlar … Read More

Surilma– tog` yon bag`ridan jinslarning o`z og`irligi ta`sirida pastga tomon siljishi. Surilma– tog` jinslarining og`irlik kuchi ta’sirida yonbag`ir bo`ylab pastga surilib tushishi. Ko`pincha suvli va suv o`tkazmaydigan gilli qatlamlar ustma-ust … Read More

Suv– vodorod bilan kislorodning birikishidan hosil bo`lgan suyuq, rangsiz modda. Qalinligi 2 m dan oshsa, havo rang tusga kiradi. Normal bosim sharoitida +100°C da qaynaydi. +4° da eng zich bo`lib, … Read More

Suv ombori – kishilar tomonidan biror maqsadni ko`zlab (suv chiqarish, GES qurish, suv oqimini tartibga solish, mikroiqlimni o`zgartirish va h.k.) bunyod etilgan suv havzasi. O`rta Osiyoda daryo oqimini tartibga solish, … Read More

Suv osti tizmalari – okeanlar va ba`zi bir dengizlar tagidagi uzun cho`zilgan va balandligi 4-5 km ga yetadigan ko`tarilmalar. Suv osti tizmalari uzun cho`zilgan tektonik tizmalardan (ular hammasi bo`lib 75 … Read More