GABION

GABION (italyancha gabbione — katta katak) — tosh to’ldiriladigan sim to’r yashik; Daryo qirg’oqlarini yuvilib ketishdan asrash, suv oqimini rostlash va mustahkamlash inshootlari qurishda foydalaniladi. Odatda, uzunligi 3-5 metr, eni … Read More

G

G — o’zbek kirill alifbosining to’rtinchi harfi. Yaqin til orqa, portlovchi, jarangli undosh. So’z boshi (gul, go’zal), o’rtasi (yugur, egar), oxiri (barg, tong)da keladi. So’z oxirida tub o’zbek so’zlarida deyarli … Read More

GABEN

GABEN (Gabin) — Jan (haqiqiy ismi Jan Aleksi Monkorje) (1904.17.5, Meriel — 1976.15.11, Parij) — frantsuz kinoaktyori. Kinoda 1930 yildan faoliyat ko’rsatgan. Ekranga demokratizm ruhini, erkinlik, inson shaxeiga hurmat, ehtirom … Read More

GABARIT

GABARIT (Fransuzcha gabarit) — binolar, vagonlar, kemalar, ko’priklar, mashinalar, tunellar va boshqalarning tashki va ichki chegaraviy qiyofasi; eng katga tashki va ichki o’lchamlari (uzunligi, balandligi, eni, kulochi). Masalan, tunnellar va … Read More

FUKE (FOUQUET) JAN

FUKE (FOUQUET) JAN (taxminan 1420 tur — 1481.8.11) — frantsuz rassomi, Frantsiyada ilk Uyg’onish davri san’ati asoschilaridan. 1440-45 yillar Parijda yashagan. 1445-47 yillar orasida Rimda bo’lgan (A. Filaretedan emal texnikasini, … Read More

FRANS I

FRANS I (1768-1835) — Avstriya hukmdori (1792 yildan; 1804 yildan Avstriya imperatori unvoniga ega bo’lgan). Gabsburglar sulolasidan. «Muqaddas Rim imperiyasi»ning so’nggi imperatori (1792-1806 yillarda Frans II nomi bilan). Yevropa monarxlarining … Read More

FORS QO’LTIG’I

FORS QO’LTIG’I — Hind okeanidagi qo’ltiq, Eron bilan Arabiston yarim oroli qirg’oqlari oralig’ida. Sharqda Ho’rmuz bo’g’ozi va Ummon qo’ltig’i orqali Arabiston dengizi bilan bog’langan. Maydoni 240 ming kilometr kvadrat, uzunligi … Read More

FORMA

FORMA (lotincha forma — ko’rinish) (matematikada) — bir hadlarning darajasi bir xil bo’lgan bir nechta o’zgaruvchili ko’phad. O’zgaruvchilar soni p ga qarab Formalar binar (p=2), ternar (p=3) va boshqalar darajasiga … Read More

FORZAS

FORZAS (nemischa Vorsats) — kitobda blok (tartib bilan tikilgan varaqlar) va muqova orasiga qo’yiladigan qo’shaloq qalin qog’oz varakdari. Blokni muqova bilan birlashtiradi va kitobning chetki varaqlarini kirlanishdan asraydi, ayni vaqtda … Read More

FITOGELMINTOLOGIYA

FITOGELMINTOLOGIYA (fito… va gelmintologiya), fitonematodologiya, agronomik gelmintologiya — gelmintologiyaning fitogelmintlar, ya’ni o’simliklarda parazitlik qiluvchi to’garak chuvalchanglar (nematodalar)ni o’rganuvchi bo’limi. Fitogelmintologiya fitogelmintlarga qarshi kurash choralari va ular paydo qiladigan kasalliklarni ham … Read More