XARTUMLILAR

XARTUMLILAR (Proboscida) sut emizuvchilar sinfi turkumi. Ustunsimon oyoqlari 5 barmoqli. Ustki labi va burni juda cho’zilib xartumni hosil qiladi (nomi shundan). Xartumlilar — o’txo’r. Hozirgi Xartumlilarning fillar oilasiga mansub 2 … Read More

XARSANI (HARSANYI) JON

XARSANI (HARSANYI) JON (1920.29.5, Budapesht — 2000) — Amerikalik iqtisodchi. Budapesht universitetida sotsiologiya bo’yicha fan doktori (1948). 1950 yildan Avstraliyada yashagan. 1958 yilda Stanford universiteti (AQSh)da o’yinlar nazariyasi bo’yicha doktorlik … Read More

XARITASHUNOSLIK

XARITASHUNOSLIK – xaritagra FIK asarlar haqidagi ta’limot, xaritagrafiyaning bo’limi. Uning nazariy asoslarini, fan sifatidagi predmeti va metodini, umumiy muammolari, xaritalarni yaratish va ulardan foydalanishning metodologik asoslarini o’rganadi. Xaritafafik belgilar va … Read More

XARISBOBO MAQBARASI

XARISBOBO MAQBARASI – Xorazm viloyatidagi me’moriy yodgorlik (18-19-asrlar). Maqbara peshtoqli ziyoratxona va go’rxonadan iborat; pishiq g’ishtdan bezaksiz, gumbaz tomli qilib qurilgan. Peshtoqli darvoza orqali ziyoratxona (4,0×4,0 metr) va undan go’rxona … Read More

XARGIZA

XARGIZA, ko’ko’t (Poterium ployqamum W. et. K.) — ra’nodoshlar oilasiga mansub ko’pyillik o’tsimon o’simlik. Bo’yi 40-80 santimetr. Ildizi o’q ildiz. O’zbekistonning hamma viloyatlarida uchraydi. Yo’l, dala, ariq yoqalarida va bog’larda, … Read More

XANKA

XANKA — Rossiya Federatsiyasi Primore o’lkasi va Xitoydagi ko’l. Havzasining maydoni 4190 kilometr kvadrat (shundan Rossiya Federatsiyasida 3030 kilometr kvadrat). Uzunligi 95 kilometr. O’rtacha chuqurligi 1-3 metr, eng chuqur joyi … Read More

XAMXIN

XAMXIN – KXDRning Sharqiy qismidagi shahar. Sonchxongan daryosi bo’yida. Xamgyonnamdo provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 701 ming kishidan ziyod (1990-yillar o’rtalari). Transport yo’llari chorrahasi. Sharqiy Koreya qo’ltig’i yaqinidagi port. Mamlakatning eng … Read More

XAMIRTURUSH

XAMIRTURUSH — xamirni oshirish uchun ishlatiladigan achitqi. Tarkibida achitqi bakteriyalari bo’lgan Xamirturush qo’shib qorilgan xamir fermentativ jarayonlar ta’sirida ko’pchiydi. Xonadonlarda oshgan xamirdan Xamirturush uchun bir zuvala olib krlinadi va supraga … Read More

XALQ LASHKARLARI

XALQ LASHKARLARI – qadimda va o’rta asrlarda urush vaqtida fuqarolardan (asosan, ko’ngillilardan) tashkil topadigan harbiy tuzilmalar; chet el bosqinchilariga qarshi kurash uchun keng xalq ommasini jalb qilish shakllaridan biri. Xalq … Read More