ZIYO

ZIYO (taxallusi; asl ism-sharifi Mirza Muxammal Sharif Sadr ibn Abdishukur) (1867—Buxoro—1932) — shoir, olim. Buxoro madrasalarida tahsil ko’rgan. Arab va fors tili grammatikasi, mumtoz adabiyot, tarix fanlarini, xattotlik san’atini puxta … Read More

ZIDDIYATSIZLIK

ZIDDIYATSIZLIK – tafakkur, mu hokama, isbot va nazariyada mantiqiy qarama-qarshilik bo’lmasligi. Ziddiyatsizlikning mohiyatini tafakkur qonuni ochib beradi. Misol: «Chirchiq — daryo» va «Chirchiq — daryo emas». Bu zid fikrlarning har … Read More

ZIDDIYAT QONUNI

ZIDDIYAT QONUNI (mantiqda) — ikki qarama-qarshi fikr ayni bir vaqtda va ayni bir nisbatda to’g’ri bo’lishi mumkin emasligini ko’rsatuvchi qonun. Predmetlar va hodisalar o’rtasidagi ob’yektiv munosabat to’g’ri fikrlash jarayonida inson … Read More

ZIDDIYAT

ZIDDIYAT (mantiqda) — muhokama yuritishda, matnda va nazariyada biri ikkinchisini inkor etadigan 2 mulohazaning mavjudligi; (dialektikada) — predmet va hodisalarga ob’ektiv ravishda xos bo’lgan bir butunning qarama-qarshi (musbat va manfiy, … Read More

ZIDAN

ZIDAN (Zidan) Zinedin (1972.23.6, Marsel) — frantsiyalik futbolchi (ota-onasi jazoirlik muhojirlar). Jagonning eng yaxshi futbolchisi (1998). Jahon (1998) va Yevropa (2000) chempioni. Yevropa Chempionlar ligasi kubogi (1996, 2002), Superkubogi (1996) … Read More

ZIGOTA

ZIGOTA (Yunoncha zigotos — birgalikda qo’shilgan) — har xil jinsli gametalarning qo’shilishi natijasida hosil bo’lgan hujayra; urug’langan tuxum. “Zigota” tushunchasini fanga nemis botanigi E. Strasburger (1844-1912) kiritgan. Zigotaning vujudga kelishi … Read More

ZIGOMITSETLAR

ZIGOMITSETLAR (Zygomycetes) zamburug’lar sinfi. Tanasi yaxshi rivojlangan ko’p yadroli miseliy. Hujayra devori xitin va xitozan, ba’zan glyukandan iborat. Jinsiy jarayoni — zigosporalar hosil qiladigan zigogamiya (nomi shundan olingan). 75% turi … Read More

ZIGMONDI

ZIGMONDI (Jigmondi; Zsigmondy) Rixard Adolf (1865.1.4, Vena — 1929.23.9, Gyottingen) — avstriyalik fizikkimyogar. Gyottingen universiteti organik va kolloid kimyo kafedrasi professor (1903-07), Gyottingen universiteti anorganik kimyo instituti direktori (1908-29). Immersion … Read More

ZIGMASHINA

ZIGMASHINA, zikmashina (nemischa Sieskenmaschine) — yupqa list materiallarda chuqurcha va chiqiqlar (Ziglar), ariqchalar hosil qiladigan, shuningdek, ularni tekislaydigan va kalibrlaydigan mashina; dastaki va mexanik xillari bor. Zigmashinada profillangan aylanuvchi ikkita … Read More