ZELANDIYA

ZELANDIYA, Shellann — Boltiq dengizidagi eng katta Orol, Daniya tarkibida. Maydoni 7 ming kilometr kvadratdan ziyod. Qirg’oqlari, asosan, pasttekislik, qo’ltiq ko’p. Yer yuzasi balandligi 126 metrgacha bo’lgan sertepa tekislik, ohaktosh … Read More

ZEYDMAN BORIS ISAAKOVICH

ZEYDMAN BORIS ISAAKOVICH (1908. 10.2, Peterburg 1981. 30.12, Toshkent) — kompozitor, pedagog. O’zbekiston xalq artisti (1978), Ozarbayjon (1956) va O’zbekiston (1964) da xizmat ko’rsatgan san’at arbobi, prof. (1949). Leningrad konservatoriyasini … Read More

ZEYEMAN EFFEKTI

ZEYEMAN EFFEKTI — atom va atom sistemalarining magnit maydonda energiya sathlari va spektral chiziqlarining ajralishi. P. Zeyeman natriy bug’ining magnit maydonida yorug’lanishini tekshirish paytida kashf etgan (1896). Zeyeman effektining sodir … Read More

ZEYEMAN

ZEYEMAN (Zeeman) Piter (1865.25.5, Zonnemayre — 1943.9.10, Amsterdam) — niderland fizigi. Ilmiy ishlari optika, magnitooptika, atom spektroskopiyasiga oid. Magnit maydon ta’sirida spektral chiziqlarning ajralish hodisasini ochdi. Bu kashfiyoti elektron nazariyasini … Read More

ZEYEBEK EFFEKTI

ZEYEBEK EFFEKTI — ketma-ket ulangan turli o’tkazgichlardan iborat elektr zanjirda elektr yurituvchi kuch (e. yu. k.) — termoeyuk hosil bo’lishi; bunda o’tkazgichlar o’rtasidagi kontaktlar har xil temperaturalarda tutib turiladi. Termoelektr … Read More

ZEVS

ZEVS — yunon afsonalarida oliy Xudo; xudolar va odamlar hukmdori. Kronos va Reyaning o’g’li. Xudolarning uchinchi avlodiga mansub. Tartarda o’z otasi va boshqa titanlarni yengib, Olimp tog’ida hukmron bo’lgandan keyin … Read More

«ZEVARXON»

«ZEVARXON» — o’zbek xalq dostoni. Mavzui va uslubi jihatidan yozma adabiyotdagi sarguzasht asarlarga yaqin. Dostonda muhabbat, sadoqat va do’stlik g’oyalari tarannum etiladi. Unda Bog’dod shahzodasi Zevarxon ov vaqtida Shamshod podshosining … Read More

ZEVARSOY

ZEVARSOY — Surxondaryo viloyati Sariosiyo tumanidagi soy, yuqori oqimida Divlonsoy, o’rta oqimida Divloqsoy deb ham ataladi. Kishtut soyining oxirgi chap irmog’i. Hisor tizmasining Janubiy tarmog’i — Qoldirg’i tog’ining shimoliy g’arbiy … Read More

ZEVAR

ZEVAR (forscha — bezak) — 1) poyabzaldo’zlikda mahsining boshlig’i bilan sog’i birikkan joyga va kavush qirg’og’iga rangdor ipak bilan tikiladigan chok; 2) tig’kashlikda tig’ning Luxi; gulabardorlikda gulaning javzasiga bog’langan ip.