Muallif: Admin

ALFA (Yunoncha alpha) — 1) yunon alifbosi birinchi harfi [A, a] ning nomi; 2) moddaning muayyan holatini bildiruvchi so’z bo’lagi (masalan, alfa-temir); 3) so’zning alfa-zarrachalarga aloqadorligini biddiradigan qo’shimchasi (masalan, alfa-yemirilish). … Read More

ALTRUIZM (Fransuzcha altruisme, lotincha alter — boshqadan) — axloqiy tushuncha, uning negizida boshqa kishilarga xolis xizmat qilish, ularning baxt-saodati uchun o’z shaxsiy manfaatlarini qurbon qilish yotadi. Altruizm terminini falsafaga egoizm … Read More

ALTIMETR (lotincha altus — baland va Yunoncha metreo — o’lchayman) — samolyot yoki boshqa uchish apparatlarining yerdan balandligini o’lchaydigan asbob.

ALTERNATIVA (Fransuzcha alternative; lotincha alter — ikkitadan biri) — 1) mumkin bo’lgan ikki yoki bir necha qaror, tutilgan yo’l, kerakli variantlar va boshqalardan birini tanlash zarurati. 2) mantiqda — ikki … Read More

ALTERNARIOZLAR – o’simliklarning zamburug’li kasalliklari. Ekinlarda Alternariozlarni Alternaria turkumiga mansub zamburug’lar qo’zg’atadi. Kasallangan o’simlik to’qimalari ustida saprofit zamburug’ — alternariya to’q jigarrang duxobasimon dog’-g’ubor hosil qilib rivojlanadi. Dog’lar doirasida to’qimalar … Read More

ALTERATSIYA (lotincha alteratio — o’zgartirish) — 1) musiqada asosiy tovushqator pog’onalarini (nomini saqlagan holda) o’zgartirish; uning balandligini chorak, yarim yoki butun tonga balandlatish yoki pastlatish. 2) garmoniyada Alteratsiya tovushqatordagi noturg’un … Read More

ALTAMIRA — Ispaniyaning Santander viloyatidagi qoyatosh rasmlari saqlangan g’or. 1875 yildan ispan arxeologi Marselino Sautuola topib o’rgangan. G’orda rang-barang bo’yoqpar bilan ishlangan hayvonlar (yovvoyi ot, to’ng’iz, bug’u va tog’ echkilari) … Read More

ALTAKS, ditio-bisbenztiazol, CMHgN2S4 — rangsiz kristall, organik modda. Suyuqlanish temperaturasi — 186°. Altaks kauchukni vulkanizatsiya qilishda ishlatiladi.

ALT (italyancha alto — yuqori, baland) — ovoz va soz turi; 1) xor yoki vokal ansamblda partiya, xonanda bolalar yoki ayollar (messo-soprano, kontralto) ning past (yo’g’on) ovozi. Tenordan yuqori yoziladi; … Read More

ALSIFER — alyuminiy — kremniy — temir tizimidagi qotishma. Magnit singdiruvchanlik xossasi yuqori. Alsifer tarkibida 5,4% alyuminiy (A1), 9,6% kremniy (Si) va 85% temir (Fe) bo’ladi. Alsifer magnit jihatidan yumshoq … Read More