ALGOLOGIYA

ALGOLOGIYA (lotincha alga — suvo’t, Yunoncha logos — ta’limot), fikologiya — botanikaning suv o’tlarini o’rganadigan bo’limi. Algologiyaning o’rganish ob’yekti bir hujayrali mikroskopik o’lchamdagi prokariot (ko’k-yashil suv o’tlari, proxlorfitsimonlar) hamda ko’p … Read More

ALGINAT KISLOTA

ALGINAT KISLOTA (lotincha alga -suvo’t) — ko’pchilik hujayra po’stida uchraydigan yuqori molekulali rangsiz, amorf uglevod birikma. Molekulyar modda 3500— 1500 000. Sovuq suvda yomon, issiq suv va ishqoriy eritmalarda yaxshi … Read More

ALVEOLALAR

ALVEOLALAR (lotincha alveolus — o’yiq, pufakcha, xaltacha) — 1) oddiy va murakkab bezlarning shira (sekret) ajratuvchi pufakchalari — alveolyar bezlarning oxirgi qismlari. Bezlardagi Alveolalarda shiralar yig’ilganda bakalga o’xshasa, shiralari chiqqandan … Read More

ALVEN TO’LQINLARI

ALVEN TO’LQINLARI – plazmada magnit maydoni bo’ylab tezlikda tarqalayotgan ko’ndalang to’lqinlar, bunda r — zichlik, N — magnit maydon kuchlanganligi. X. Alven sharafiga shunday atalgan.

ALVEN

ALVEN (Alfven) Xannes (1908) -shved fizigi va astrofizigi. Magnit gidrodinamikasi asoschisi, plazmada to’lqinning bir turi (Alven to’lqini) mavjudligini bashorat qilgan. Nobel mukofoti laureati (1970).

ALVARES

ALVARES (Alvarez) Luis Uolter (1911 — 1988) — amerikalik fizik. Elektron tutishni ochgan (1938). Pufaksimon kameralar b-n ishlashning zamonaviy usulini yaratgan. Ko’pgina rezonanslarni kashf etgan (1960). Nobel mukofoti laureati (1968).

ALBUSID

ALBUSID, natriy sulfasil — sulfanilamid preparatlaridan biri; streptokokk, gonokokk, pnevmokokk va boshqa infektsiyalarga samarali ta’sir etadi. Ko’z kasalliklarini davolashda ishlatiladi.

ALBUMINLAR

ALBUMINLAR (lotincha albumen – tuxum oqsili) — hayvon va o’simlik to’qimalari tarkibiga kiradigan oddiy oqsillar; tuxum oqi, qon zardobi, sut, o’simliklar urug’ida bo’ladi. Albuminlar past molekulyar og’irlikka ega; suvda, kuchsiz … Read More

ALBUKERKE

ALBUKERKE – AQSh Janubiy- g’arbidagi shahar. Nyu-Meksika shtatida, Rio-grandi daryosi bo’yida joylashgan. Aholisi 385 ming kishi (1990, shahar atrofi bilan 449 ming kishi). Xalqaro aeroport bor. Atom energetikasi tadqiqotlarining yirik … Read More

ALBOM

ALBOM (Fransuzcha album) — 1) rasm chizish, dastxatlar yozdirish, markalar to’plash, fotosuratlar qo’yish uchun mo’ljallab muqovalangan varaqlar majmui; 2) kitob shaklida nashr etilgan (ko’pincha izoh bilan) reproduktsiyalar, fotosuratlar, talh (chizgi)lar … Read More