ZOOGIGIENA

ZOOGIGIENA, hayvonlar gigienasi — hayvonlar sog’lig’ini saqlash to’g’risidagi fan. Hayvon organizmi bilan tashki muhitning o’zaro ta’sirini, hayvonlar sog’lig’ini himoya qilish, ularni boqish va parvarish etish, ulardan foydalanish, sog’lom nasl olish … Read More

ZOOGEOGRAFIYA

ZOOGEOGRAFIYA, hayvonlar geografiyasi — hayvonlarning hozirgi davrda va o’tmishda yer yuzida tarqalishi, taqsimlanishini o’rganadigan biogeografiya fanlaridan biri. Zoogeografiya hayvonlar tarqalishi va taqsimlanishi, ular taksonomik va ekologik guruxlarining er yuzida joylanishining … Read More

ZOOGAMIYA

ZOOGAMIYA (Zoo… va Yunoncha gamos — nikoh) — gulli o’simliklarning hasharotlar yordamida changlanishi. Masalan, guldan gulshira (nektar) yig’ayotgan hasharotlar tanasiga gul changlari ilashib qoladi va hasharot orqali boshqa gulga tushib, … Read More

ZOOANTROPONOZLAR

ZOOANTROPONOZLAR (Zoo…, antropo… va nosos — kasallik), antropozoonozlar — hayvonlar va odamlar uchun umumiy bo’lgan yuqumli va invazion kasalliklar. Ularga kuydirgi, oqsil, brusellyoz, tuberkulyoz, listerioz, leptospiroz, tuyalar o’lati, quturish, bir … Read More

ZOO…

ZOO… (Yunoncha zoon — jonivor, tirik mavjudot) — qo’shma so’z bo’lagi. Hayvonot olamiga daxldorlikni bildiradi (masalan, zoologiya, zoogeografiya).

ZOND OROLLARI

ZOND OROLLARI (Yava orolida yashovchi zunda qabilasi nomidan) — Malay arxipelagining asosiy qismi. Ikki qismga bo’linadi: 1) katta Zond orollari — Sumatra, Yava, Kalimantan va Sulavesi; 2) kichik Zond orollari … Read More

ZOND

ZOND (Fransuzcha zonde — sezish asbobi) — odamning tabiiy yoki patologik kanallariga va gavda bo’shliqlariga diagnostika hamda davolash maqsadida kiritiladigan tibbiy asbob. Po’lat, kumush, rezina va boshqalardan yasaladi. Nima maqsadda … Read More

ZONAVIY NAZARIYA

ZONAVIY NAZARIYA — kristall panjaraning davriy maydonida harakatlanayotgan valent elektronlar to’g’risidagi nazariya; qattiq jism kvant mexanikasining asosiy bo’limlaridan biri. Zonaviy nazariya asosini F. Blox (1928) va frantsuz fizigi L. Brillyuen … Read More

ZONA

ZONA (Yunoncha Zone — mintaqa) — yer yuzining boshqa joylardan bir qancha xususiyatlari bilan farq qiladigan va qo’shni ikki parallel yoki meridian orasida joylashgan qismi, mintaqasi. ZONA (musiqada) — muayyan … Read More

ZOMMERFELD

ZOMMERFELD (Sommerfeld) Arnold (1868.5.12, Kenigsberg — 1951.26.4, Myunxen) — nemis fizigi va matematigi. Kenigsberg universitetini tamomlagan (1891). Ilmiy ishlari atom nazariyasi, metallar nazariyasi va matematik fizikaga oid. Difraktsiyaning aniq matematik … Read More