Bo'lim: A harfi

ANIMALIZM, zoolatriya (lotincha animal — hayvon) — biror hayvonni ilohiylashtirish bilan bog’liq bo’lgan e’tiqod va tasavvurlar majmui. Animalizmning kelib chiqishi ovchilik e’tiqodlariga (hayvonlar o’lgandan keyin tirilishiga ishonish uning xarakterli xususiyatidir), … Read More

ANILIN (aminobenzol, amidobenzol, fenilamin), C6HSNH2 — aromatic aminlarning eng oddiysi. Molekulyar moddasi 93,2. Rangsiz, suvda oz (100 gramm suvda 20° da 3,4 gramm) eriydi, o’ziga xos yomon hidli suyuqlik; suyuqlanish … Read More

ANILIDLAR, C6H5NHCOR – anilin va turli radikalli karbon kislotalarning hosilalari. Bu moddalar anilinning amin guruhidagi bitta vodorod atomi kislota qoldig’i (asil guruhi) bilan almashinishi natijasida hosil bo’ladi, masalan: C6H5NHCOCH3 — … Read More

ANIKUSHIN MIXAIL KONSTANTINOVICH [1917.19.9 (2.10), Moskva] -haykaltarosh, Rossiya Federatsiya ba haqiqiy a’zosi (1962). Sankt-Peterburgdagi I. Repin nomidagi rassomlik, haykaltaroshlik va me’morlik institutida ta’lim olgan (1937— 41 va 1945-47). Sankt-Peterburgdagi A. … Read More

ANIKIN VASILIY VASILYEVICH (1952, O’sh viloyati) — kurashchi, xalqaro toifadagi sport ustasi (1976). Yunon-rum kurashi bilan shug’ullangan. O’zbekistonning bir necha marta chempioni. Evropa kubogi (1977, Lissabon), Jahon kubogi (1981, Bolgariya) … Read More

ANIZOTROPIYA (Yunoncha anisos — bir xil bo’lmagan va tropos — yo’nalish) — modda fizik xossalarining har xil yo’nalish va kesimlarda har xil bo’lishi. Anizotropiya, masalan, kristallarning qattiqdik, issiqlik, optik, magnit, … Read More

ANIZOTROP MATERIALLAR-xossalari (mexanik, optik, magnit va boshqalar) turli yo’nalishda bir xil bo’lmaydigan materiallar. Anizotrop materiallarga monokristallar, kristallar, armaturalangan plastiklar, grafit, po’lat va qotishmalarning zagotovkalari (prokat, shtampovkalar), tolali materiallar va boshqalar … Read More

ANIZOGAMIYA (nemischa anisogamie; ing. anisogami) — kattaligi, shakli va hatti-harakati bo’yicha bir-biridan farq qiladigan gametalarning kon’yugasiyasi (qo’shilishi). Anizogamiyaga kirishadigan gametalar: 1 — kopulyatsiya holatdagi hatti-harakati bilan farq qiladigan; 2 — … Read More

ANID (naylon) — sun’iy poliamid tola. Elastik, suvga chidamli, oson qoliplanadi, chirimaydi. To’qimachilik, mashinasozlik sanoatida, balik, to’rlari to’qish va b. maqsadlarda qo’llaniladi.

ANZYUS (inglizcha Australia, New Zealand, United States — ANZUS), Avstraliya, Yangi Zelandiya va AQShdan iborat harbiy-siyosiy blok (1951 yil sentabr). Manila shahrida (Filippin) chaqirilgan kengashda (1954 yil sentabr) yanada kengaytirildi. … Read More