Bo'lim: A harfi

ARTILLERIYA TAYYORGARLIGI – hujum oldidan dushmanning o’t ochish vositalari, jonli kuchlar, mudofaa inshootlari va boshqa nishonlarni artilleriyadan o’t ochib yo’q qilish, vayron etish. Artilleriya tayyorgarligi jangning umumiy maqsadiga, dushman mudofaasining … Read More

ARTILLERIYA (Fransuzcha artillere — tayyorlamoq, shaylamoq) — 1) qo’shin turi; 2) qurollar turi; 3) artilleriya qurollari haqidagi fan. Dengiz, havo va quruqlikdagi Artilleriyaga bo’linadi. Dengiz Artilleriyasi o’z navbatida qirg’oq va … Read More

ARTIKULYATSIYA (lotincha articilo) – 1) tilshunoslikda: muayyan tovushni hosil qilishda nutq muchalarining harakati, holati, ishtiroki; 2) musiqada: asarni sozda yoki ovoz bilan ijro etish usuli. Artikulyatsiyaning asosiy turlari: legato (tovushlarning … Read More

ARTIKL (lotincha articulus) — ba’zi tillarda otning oldida kelib, aniqlik ma’nolarini bildiradigan old qo’shimcha. Bir xil tillarda (ingliz) Artikl kelishik, jins va sonda o’zgarmaydi, ayrim tillarda (nemis) o’zgaradi. O’rta Osiyo … Read More

ARTYOMOVSK (1924 yilgacha — Baxmut) — Ukrainaning Donesk viloyatidagi shahar. Aholisi 90,8 ming kishi (1991). Toshtuz qazib chiqariladigan yirik markaz; gips, bo’r, o’tga chidamli gil ham qazib olinadi. Mashinasozlik, oziqovqat … Read More

ARTYOM OROLI — Kaspiy dengizidagi Orol. Bokudan 50 kilometr. Maydoni 10 kilometr kvadrat chamasida. Boku bilan elektrlashtirilgan temir yo’l va avtomobil yo’li orqali bog’langan. Artyom orolida Artyom oroli shaharchasi joylashgan.

ARTERIYALAR (Yunoncha arteria — havo kanali) — yurak va aortaaan chiqib, o’pka alveolalarida kislorodga boyigan qonni barcha a’zo va to’qimalarga eltuvchi qon tomirlar. Arteriya qoni odam vafotidan so’ng vena tomirlariga … Read More

ARTERIOSKLEROZ (arteriyalar va Yunoncha sklerosis — skleroz) — arteriya devorining qalinlashishi va qattiqlanishidan iborat surunkali kasallik. Tomir devorida fibroz to’qima o’sib ketishi oqibatida u qattiqlashib, elastikligini yo’qotadi. Natijada qon tomir … Read More

ARTERIIT — arteriyalar devorining yallig’lanishi. Allergenlar ta’sirida yuzaga keladigan allergik Arteriit, kasallik qo’zg’atuvchisining tomirlar devoriga bevosita ta’siri bilan bog’liq bo’lmagan zaharli allergik ko’rinishdagi aseptik Arteriit, yuqumli kasalliklar (revmatizm, skarlatina, gripp … Read More

ARTERIAL BOSIM – arteriya tomirlari ichidagi bosim.