Bo'lim: A harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

ATOM ENERGIYASI BO’YICHA XALQARO AGENTLIK (AEXA) – (MAGATE) — atom energiyasidan foydalanish bo‗yicha hukumatlararo tashkilot, BMTning Nyu-York konferensiyasi qaroriga binoan tashkil etilgan. Nizomi 1956-yilning sentabrida qabul qilinib, 1957-yilning 29-iyulida kuchga … Read More

ATEIZM (yun. a – inkor qo’shimchasi, theos – xudo; xudoni, dinni inkor etish) — dinni, diniy ta‘limotni, xudoni, umuman ilohiy kuchlarga e‘tiqod qilishni inkor etish. Diniy va ateistik dunyoqarashlar bir-biriga … Read More

AYIRMACHI-MUXOLIF YETAKCHI — muxolif–yetakchilarning hokimiyat munosabatiga ko’ra ikki turidan biri. Ayirmachining yagona maqsadi hokimiyat. Unga har qanday vositalar bilan erishishga intiladi. Shuning uchun u mavjud hokimiyatning murosasiz dushmani, uni qanday … Read More

AVTORITAR DAVLAT — ushbu davlatda g’ayridemokratik, avtoritar rejim hukmronlik qiladi. Avtoritar rejimdagi davlatlar uchun fuqarolarning huquq va erkinliklari cheklangan yoki butunlay tugatilganligi, muxolifatdagi partiya va boshqa tashkilotlarning taqiqlanganligi, saylab qo’yiladigan … Read More

AQIDAPARASTLIK — kishilar ongi va qalbiga ma‘lum mafkuraviy tazyiqlar asosida singdirilib, e‘tiqod darajasiga ko’tarilgan dunyoqarash shakllaridan biri. Aqidaparastlik o’z xususiyatini ikkita shaklda namoyon qiladi: Aqidaning dunyoviy shakli (ateizm, kommunizm); aqidaning … Read More

APELLYATSIYA (lot. appellatio – murojaat qilish, shikoyat qilish, norozilik bildirish) — 1) sud hukmi yoki boshqa organlarning qarorlari ustidan shikoyat arizasi berishning bir shakli. Sud hukmi ustidan Apellyatsiya tartibida shikoyat … Read More

APATRIDIZM (yun. vatanni inkor etish) — hech qanday fuqarolikka ega bo’lmagan shaxsning huquqiy holati. U biror shaxs biror davlat fuqaroligidan voz kechishi yoki mahrum qilinishi va ayni damda boshqa davlat … Read More

APATRID (grek. a – inkor qiluvchi qo‗shimcha va patris – vatan) — tegishli davlat hududida yashovchi va shu davlat fuqaroligiga yoki biror chet davlat fuqaroligiga mansubligi to’g’risida hujjatlari yo’q kishi, … Read More

APATIYA (yun. apatheia – loqaydlik, e‘tiborsizlik, beparvolik) — siyosiy loqaydlik, siyosiy voqea-hodisalarga nisbatan befarqlik. U siyosiy jarayonlarga ta‘sir ko’rsatish imkoni va qobiliyati yo’qolganida tug’iladi.