Bo'lim: B harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Baytulmol (arabcha-xazina)-islomiy davlatning xazinasi. Baytulmolga zakot, o’ljalar, xiroj va jizya pullari hamda topib olingan xazinalarning beshdan biri, merosxo’ri bo’lmaganlardan qolgan mol-mulki kabi manbalardan tushum kelib turgan.

Bayyina (arabcha-ochiq dalil)-1) dalil, mo’jiza, guvohlik kabi ma’nolarda qozilikda qo’llanilgan; 2) Muhammad alayhissalomning ismlaridan biri.

Bazzoz (arabcha-gazlamafurush)-ip-gazlama bilan savdo qiluvchi do’kondor. Qadimda Turkiston bozorlarida Bazzozlar ko’p bo’lgan. Ular gazlamalarni ot-aravalarga ortib uzoq qishloqlarga ham olib borib sotganlar.

Bazz ziro’i (arabcha zira al-bazz)-uzunlik o’lchovi. Qiymati Qohirada 59,187 santimetr, Baytulmuqaddasda 64,77 santimetr, Bag’dodda 82,9 santimetr, Eronda 1 gazga teng bo’lgan, Hindistonda esa kichigi 68,6 santimetr, kattasi 91 santimetrga teng … Read More

Bayoz (arabcha-oq, oqlik)-she’rlar to’plami. Bayozlar ikki va undan ortiq shoirlar she’rlaridan tuziladi. Ilk Bayozlar, asosan, mashhur shoirlarning g’azallaridan tuzilgan, keyinchalik bunga rioya qilinmagan. Bayozlar deyarli lirik janrdagi asarlardan tashkil topadi, … Read More

Badaviy (arabcha-yovvoyi, qo’pol, dag’al, dashtlik)-cho’l odami, ko’chmanchi; arab ko’chmanchilari. Madina atrofida yashovchi juhayna, aslam, ashja’ qabilalari badaviy bo’lgan.

Bagaudlar (lotincha Bagaudae, keltcha baga-kurash so’zidan deb taxmin qilinadi)-III-V asrlarda Galliya va Ispaniyada Rim imperiyasiga qarshi xalq-ozodlik harakatlari ishtirokchilari (dehqonlar, mayda hunarmandlar, kolonlar, qochoq qullar). Bagaudlar otryadlari yirik yer egalarining … Read More

Bavurchi, Bovurchi (turkcha)-o’rta asrlarda turkiy xalqlar saroy mansablaridan biri. XIV asrdan turkiy manbalarda qayd etila boshlagan. Oshpaz, bakovul ma’nosida ham qo’llanilgan. Hukmdor oshxonasida xizmat qilgan Bavurchining bakovuldan bir pog’ona past … Read More

Baal-qadimgi umumsemit xudosi, hosildorlik, suv, urush ilohi bo’lgan. Finikiya, Falastin va Suriyada e’zozlangan. Keyinchalik Baal kulti boshqa yerlarga tarqalgan (Misr, Yunoniston va hokazolar).

Babm nab (arabcha)-Qadimgi Sharq xalqlarida ishlatilgan uzunlik o’lchov birligi. 3,99 metrga teng.