Bo'lim: CH harfi

CHILTON, chiltan — diniy tasavvurlarga ko’ra, g’ayritabiiy kuchga ega bo’lgan afsonaviy 40 ta ruh. Rivoyatlarda Chiltonlar odamlar ko’ziga ko’rinmaydi, ba’zan ular orasida odam qiyofasida yashaydi deb talqin etiladi. Ular, odatda, … Read More

CHILPIQ – qadimgi inshoot qoldig’i (6— 7-asrlar). Nukus va Beruniy shaharlari (Qoraqalpog’iston) oralig’idagi Sulton Uvays tog’i qoyalari ustida joylashgan. Chilpiq aylana shaklida bo’lib, atrofi qalin paxsa devor bilan o’ralgan, bir … Read More

CHILPISH, chekanka, dekapitatsiya — o’simlikni bo’yiga o’sishdan to’xtatish, hosil to’plash va yetilishini tezlatish maqsadida o’sish nuqtasi yoki hosil novdaning uchki qismini olib tashlash; qo’shimcha agrotexnika tadbirlaridan biri. Chilpish shakllanayotgan hosilga … Read More

CHO’YAN — har xil buyumlar (qozon, santexnika qurilmalari, me’morlik bezaklari, panjaralar va boshqalar) quyish uchun ishlatiladigan mo’rt material; temir bilan uglerod qotishmasi. Oddiy (legirlanmagan) Cho’yan tarkibida 2,0% dan ortiq uglerod … Read More

CHO’CHQACHILIK — chorvanichilikning cho’chqalarni urchitish, ulardan go’sht, yog’, teri va boshqa mahsulotlar olish bilan shug’ullanadigan tarmog’i; cho’chqalar biologiyasi, selektsiyasi, zootexnikasi, xo’jalik ahamiyatini o’rganadigan fan. Cho’chqachilik chorvachilikning juda qadimgi tarmoqlaridan biri. … Read More

CHO’CHQA, xonaki cho’chqa — haqiqiy cho’chqasimonlar turkumi (Sus)ra mansub juft tuyoqli hayvon. Xonaki Cho’chqalar Yevropa, O’rta dengiz va Osiyo to’ng’izlarining kenja turi (Sus scrofa) dan kelib chiqqan. Yevropa va Osiyo … Read More

CHO’T (ruscha schyot so’zidan) — arifmetik hisoblash (qo’shish va ayirish, bo’lish, ko’paytirish) uchun ishlatiladigan eng sodda asbob. Birinchi taxta Cho’t Rossiyada 16-asrda paydo bo’lgan. 18-asr boshlarida Cho’t hozirgi ko’rinishini olgan. … Read More

CHO’RTANSIMONLAR (Esocidae) losossimonlar turkumiga mansub baliqlar oilasi. 1 uruqqa mansub 5 turi ma’lum. Yer yuzida keng tarqalgan. Qora, Azov, Kaspiy, Orol, Boltiq, Oq, Barents va Oxota dengizlarida ham uchraydi. Boshi … Read More

CHILONZOR OQTEPASI – Toshkentning Janubiy g’arbiy qismida joylashgan arxeologik yodgorlik (4-8-asrlar; 10—11-asrlar). Bo’zsuv anhori bo’yida. 1940 yil A.I. Terenojkin qayd etgan; 1960 yil A.S.Shiller va Yu.F.Buryakov, 1969-71 yilda Toshkent arxeologiya … Read More

CHILONJIYDADOSHLAR (Rhumnaseae) — chilonjiydanamolar (Rhumnales) qabilasiga mansub oila. 60 turkumga oid 900 ga yaqin turi bor. Chilonjiydadoshlar yer yuzida juda keng tarqalgan. O’rta Osiyoda tabiiy holda 5 turkumga mansub 8 … Read More