Bo'lim: CH harfi

CHAYOT, Meksika bodringi (Sechium edule L.) — qovoqdoshlar oilasiga, Sechium turkumiga mansub o’simlik turi, oziq-ovqat ekini. Markaziy Amerikada indeyslar tomonidan madaniylashtirilgan. 19-asr o’rtalaridan Afrikada, so’ngra Janub Yevropada, Osiyoning tropik qismida … Read More

CHAYNASH — og’izda ovqatni maydalash, ezish, ularni so’lak bilan namlash va yutum hosil qilishdan iborat fiziologik jarayon. Odam va ko’pgina hayvonlarda Chaynash chaynov muskullari qisqirganda, pastki jag’ harakatining yuqori jag’ … Read More

CHAYKOVSKIY PYOTR ILICH [1840.25.4(7.5), hozirgi Votkinsk — 1893.25.10 (6.11), Peterburg] rus kompozitori, yirik simfoniyachi, musiqiy dramaturg, dirijyor, pedagog. Peterburg konservatoriyasini tugatgan (1865). Moskva konservatoriyasida prof. (1866-78). Rus musiqa jamiyati Moskva … Read More

CHAYKIN VADIM AFANASEVICH (1886, Kursk gubernyasining Novo-Oskol uezdi — 1941.8.9) — tarixchi va jamoat arbobi. Ufa gimnaziyasida o’qigan. 1904 yildan eserlar partiyasining a’zosi. 1908-15 yillarda qamoq va surgunda bo’lgan. Turkistonda … Read More

CHAYIR, shair (Andropogon L.) — soyabonguldoshlarga mansub ko’p yillik o’tsimon o’simliklar turkumi; ozuqabop ekin. Tropik va subtropik mamlakatlarda 25 ga yaqin turi ma’lum. O’rta Osiyo, Qozog’iston, Kavkaz va Qrimda 2 … Read More

CHAYONLAR (Scorpiones) — o’rgimchaksimonlar turkumi, ba’zan mustaqil sinf sifatida qaraladi. Uzunligi 1-20 santimetr. Boshko’kragi yaxlit qalqon bilan qoplangan. Bu qalqon o’rtasida 2 juft, uning 2 yonida bir necha juft ko’zlari … Read More

CHAYON CHAQISHI — kishi hayoti uchun xavfli holat. Chayon chaqqan joyda kuchli og’riq seziladi, keyinchalik u qon tomirlari va nerv tolalari orqali butun tanaga tarqaladi. O’sha joy qizib, ba’zan «muzlab» … Read More

CHAYON (lotincha Scorpius) — yulduz turkumlaridan biri.

CHAD TILLARI — som-hom (afroosiyo) tillari makrooilasining bir tarmog’i; Markaziy va G’arbiy Sudanda, Chad ko’li atrofidagi mintaqa — shimoliy Nigeriya, Shimoliy Kamerun hamda Chad Respublikasi hududlarida tarqalgan. 150 dan ortiq … Read More

CHAD — Markaziy Afrikadagi oqmas ko’l. Nigeriya, Niger, Chad va Kamerun hududida, 240 metr balandlikda. Uzunligi 270 kilometr, eni 150 kilometrgacha. Maydoni 10 mingdan 26 ming kilometr kvadratgacha (Chadga quyiladigan … Read More