Bo'lim: D harfi

DALON — usti berk yo’lak. Odatda, bo’yi eniga nisbatan bir necha marta uzunroq bo’ladi. O’zbek xalq me’morligida, ko’pincha hovlining ichkari va tashqari qismlari o’rtasida o’tish joyi — yo’lak sifatida qurilgan. … Read More

DALOLATNOMA — muayyan shaklda tuzilgan rasmiy yozma yuridik hujjat. Dalolatnomalar normativ hujjatlar (ular umumiy huquq me’yorlarini belgilaydi), individual hujjatlar (ular aniq hollarga taalluqli bo’ladi, masalan, mukofotlash to’g’risidagi hujjatlar, sud qarorlari) … Read More

DALVARZIN KANALI – Sirdaryoning o’ng sohilidagi sug’orish kanali. Asosiy shoxobchalari bilan (Sul, o’ng, Xasyoz) birgalikdagi uzunligi 67,5 kilometr, shundan magistral kanal uzunligi 11,5 kilometr. Suv o’tkazish imkoniyati 45 metr kub/sekund. … Read More

DALV (Arabcha) — 1) o’n ikki burjning biri; Jadiy va Hut burjlari o’rtasida joylashgan; 2) Shamsiya yil hisobida un birinchi oyning Arabcha nomi (21 yanvar— 21 Fevral davriga to’g’ri keladi).

DALACHOY (Hypericum L.) — dalachoydoshlar oilasiga mansub o’t yoki chala butalardan iborat o’simliklar turkumi. 200 ga yaqin turi bor, ko’pchiligi O’rta dengiz hududlarida o’sadi. O’zbekistonda 3 turi bor. Ular choycho’p, … Read More

DALACHILIK — dehqonchilikning asosiy tarmoqlaridan biri; ko’pincha bir yillik texnika, don, sabzavot-poliz, ozuqa (em-xashak) ekinlarini yetishtirish tizimi. Sug’orma dehqonchilik zonalarida bug’doy, g’o’za, kartoshka, makkajo’xori, beda, dukkakli don va boshqa ekinlar … Read More

D’ALAMBER-LANGRANJ PRINTSIPI — mexanikaning asosiy printsiplaridan biri; har qanday ideal bog’lanishli mexanik sistemalardagi harakatlarning xususiyatini aniqlaydi va shu sistemalarga tegishli dinamik, statik masalalarni echish usullarini beradi. J. D’Alamber va J. … Read More

D’ALAMBER PRINTSIPI – dinamikaning asosiy printsiplaridan biri. D’Alamber printsipiga asosan, moddiy sistema nuqtalariga qo’yilgan faol kuch ikki kuch yig’indisidan, ya’ni moddiy sistema nuqtalariga tezlanish beruvchi va aks ta’sir etuvchi kuch … Read More

D’ALAMBER (D’ ALEMBERT) JAN LERON (1717.16.11 – Parij – 1783.29.10) -frantsuz ma’rifatparvari, matematigi va faylasufi. Parij Fanlar Akademiyasi a’zosi (1754). 1751-57 yillarda D’alamber Didro bilan birgalikda «Entsiklopediya»ni nashr qilgan. Matematika, … Read More

DALAYNOR, Xulunchi — Xitoyning shimoli-sharqidagi ko’l, ichki Mongoliyaning shimolda. Maydoni 1100 kilometr kvadrat. Chuqurligi 6-9 metr, suv sathining balandligi 539 metr. Ko’lga quyiladigan suvning mikdoriga qarab, uning maydoni o’zgarib turadi. … Read More