ESTROGENLAR

ESTROGENLAR (yangi lotincha oqmoq va … gen) — odam va umurtqali hayvonlar jinsiy gormoni; asosan, ayollar tuxumdonida, shuningdek, buyrak usti bezlarining po’stloq qavatida, plasenta va urug’donda hosil bo’ladi. Kimyoviy tabiatiga … Read More

ETERIFIKATSIYA

ETERIFIKATSIYA (Yunoncha shgpeg efir va lotincha G’asyu — qilaman) — karbon kislotalarning mineral kislotalar ishtirokida spirtlar bilan birikib murakkab efirlar hosil qilish reaktsiyasi. Mazkur reaktsiyaning kimyoviy muvozanatini o’ngga surish maqsadida … Read More

ETATIZM

ETATIZM (Fransuzcha — davlat) — davlatni jamiyat taraqqiyotining yuqori natijasi va maqsadi hamda o’z navbatida, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishning asosiy, hal qiluvchi omili deb hisoblovchi ijtimoiy tafakkur yo’nalishi. «Etatizm» terminini … Read More

ETANOLAMINLAR

ETANOLAMINLAR — rangsiz, aminlarga xos hidli, qovushoq gigroskopik suyuqliklar. Monoetanolamin (2aminoetanol, etanolamin, kolamin), dietanolamin (iminodietanol) va trietanolamin (nitriltrietanol) farqlanadi. Etanolaminlar suv bilan cheksiz miqdorda aralashadi. Etanol, benzol, xloroformda yaxshi eriydi, … Read More

ETANOLAMIN FOSFAT

ETANOLAMIN FOSFAT, 2>Sh 2S2N4ONN3R04 oq rangli kristall modda. Molekulyar modda 220. Suyuqlanish temperaturasi 119°, zichligi 1505 kg/m3. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Umumiy va noorganik kimyo institute olimlari tomonidan monoetanolamin bilan ortofosfat … Read More

ETAN

ETAN, SN3—SN3 — rangsiz, hidsiz gaz. Molekulyar modda 30,7. Suyuqlanish temperaturasi — 183,23°, zichligi 572 kg/m3 (-100°da). Suvda oz, etanol va uglevodorodlarda yaxshi eriydi. Kimyoviy xossalariga ko’ra, Etan to’yingan uglevodorodlarning … Read More

ETIL SPIRTI

ETIL SPIRTI (vino spirti, etanol), S2N5ON — bir atomli alifatik spirtlarning muhim vakili. Molekulyar modda 46,069. Rangsiz, o’tkir ta’mli, spirtlarga xos hidli suyuqlik. Suyuqlanish temperaturasi — 114,5°, qaynash temperaturasi 78,39°, … Read More

ETIMOLOGIYA

ETIMOLOGIYA (Yunoncha— haqiqat; so’zning haqiqiy ma’nosi va …logiya) — 1) so’z va morfemalarning kelib chiqishini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limi; 2) so’zning kelib chiqishini aniqlashga qaratilgan tadqiqot usullari majmui; 3) so’zning kelib … Read More

ETILEN PROPILEN KAUCHUKLAR

ETILEN PROPILEN KAUCHUKLAR — etilenning propilen bilan (qo’sh sopolimerlar) yoki etilenning propilen bilan oz miqdordagi uchinchi somonomer.— qo’sh bog’li dien ishtirokida sopolimerlanish (uchlik sopolimerlar) mahsulotlari. Etilen propilen kauchuklarning zichligi 850— … Read More

ETILENOKSID

ETILENOKSID, oksiran, 1,2 epoksietan, XV efir hidi keladigan rangsiz gaz yoki suyuqlik. Molekulyar modda 44,05. Suyuqlanish temperaturasi — 112,5°, qaynash temperaturasi 10,7°, zichligi 870 kg/m3. Suv, etanol, uglevodorodlar va boshqalar … Read More