Bo'lim: F harfi

FITOMASSA (fito… va massa) — ma’lum maydon (yuza birligi) yoki ayni paytda yashash joyiga to’g’ri keladigan o’simliklar ekosistema) biomassasi yig’indisi. O’simliklarning yer usti va yer osti organlari: barglar, novdalar, gullar, … Read More

FOLKLORIZM — yozma adabiyotda qo’llangan og’zaki poetik ijod materiali. Ilmiy adabiyotlarda Folklorizm «ikkinchi shakl» (K.Chistov) atamasi bilan ham yuritiladi. Yozma adabiyotda muallif yoki personaj nutqida qo’llangan xalq maqollari, matal hamda … Read More

FOLKLOR (inglizcha folk — xalq, lore — bilim, donolik) — xalq ijodini ifodalovchi termin. Fanga 1846 yilda ingliz arxeologi U.J.Toms olib kirgan. 1880-90 yillarda «Folklor» termini ko’plab mamlakatlarda, jumladan, Rossiyada … Read More

FOZILOV ERGASH ISMOILOVICH (1933.10.3, Yangiyo’l shahri) — tilshunos turkiyshunos olim. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (2000), Filologiya fanlari doktori (1967), professor (1976). Moskva universiteti Filologiya fakultetini va ayni paytda shu universitet … Read More

FOZILOV NOSIR (1929.10.6, Qozog’iston Respublikasining Turkiston tumani) — yozuvchi, tarjimon. Uzbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1990). O’rta Osiyo universitetini tugatgan (1954). «Gulxan» jurnalida mas’ul kotib (1955-59), G’afur G’ulom nomidagi Adabiyot … Read More

FOVIZM (Fransuzcha fauvisme, fauve — yovvoyi) — 20-asr boshlarida frantsuz rangtasvirida hukm surgan avangard badiiy oqim. Parijda 1905 yilda ochilgan kuzgi salon ko’rgazmasida namoyish etilgan asarlar mualliflari (rassomlar A. Matiss, … Read More

FOBIYALAR — bemor miyasiga o’rnashib qolgan qo’rquv, vahima; kishi ruhiyatining buzilish holati. Ko’pchilik ruhiy kasalliklar (masalan, shizofreniya) da boshlang’ich belgi, nevrozlar hamda psixasteniyanmnt asosiy belgisi hisoblanadi. Qo’rquv va vahima hissi … Read More

FOB, Franko bort (ing. FOB, free on board) — xalqaro savdoda tovarlarni etkazib berish shartlaridan biri, aynan «kemada erkin» ma’nosini bildiradi. Bu shartga ko’ra, sotuvchi o’z hisobidan tovarni kema bortiga … Read More

FLYUSLAR (nemischa Flub — oqim) (metallurgiyada) — metallarning kavsharlanadigan yoki payvandlanadigan sirtida hosil bo’luvchi oksidlarni eritib yuborish, shlak hosil qilish, metal tarkibini kerakligicha o’zgartirish uchun mo’ljallangan material. Asosli (ohak, dolomit, … Read More

FLYUOROGRAFIYA, radiofotografiya, rentgen o fotografiya — rentgenodiagnostika usuli; bunda ob’ektning rentgen apparati ekranidagi tasviri unchalik katta bo’lmagan fotoplyonkaga tushiriladi. O’lchami 70×70 yoki 90×90 bo’lgan flyuorogrammalarda ko’krak qafasi a’zolari tasviri olinadi. … Read More