Bo'lim: F harfi

FOTOO’TKAZUVCHANLIK, foto rezistiv effekt — elektromagnit nurlanish ta’sirida yarimo’tkazgichlarning elektr o’tkazuvchanligi ortishi. Fotoo’tkazuvchanlikni birinchi bo’lib 1873 yilda amerikalik fizik U. Smit selenda kuzatgan. Odatda, Fotoo’tkazuvchanlik yoruglik ta’sirida tok tashuvchilar kontsentrasiyasining … Read More

FOTOEFFEKT — moddalarning elektromagnit nurlanish ta’sirida elektron chiqarishi. Fotoeffekt hodisasini 1887 yilda nemis fizigi G. Gers ochgan. Dastlabki asosiy tadqiqotlarni rus olimi A. G. Stoletov (1888), so’ngra nemis fizigi F. … Read More

FOTOELEKTR HODISALAR – elektromagnit nurlanish ta’sirida moddalarda yuz beradigan elektr hodisalar (elektr o’tkazuvchanlikning o’zgarishi, e.yu.k. hosil bo’lishi, elektronlar emissiyasi va boshqalar). Foton energiyasi h v elektronning kattaroq energiyali holatga o’tishiga … Read More

FOTOTROPIZM (foto… va Yunoncha tropos — burilish) — o’simlik o’sish organlarining yorug’lik nuri yo’nalishiga yoki teskari tomonga harakatlanishi. Musbat va manfiy Fototropizm aniqlangan: o’simlik organlarining yorug’lik manbai tomonga qarab burilishi … Read More

FOTOTRANZISTOR (foto… va tranzistor) — yorug’likni sezuvchi va bunda sodir bo’ladigan elektr tok kuchini kuchaytiruvchi yarim o’tkazgichli asbob. Fototranzistor germaniy yoki kremniyli monokristall yarimo’tkazgichli plastinadan iborat; unda tranzistorpiknta o’xshash 3 … Read More

FOTOTELEGRAF APPARATI, faksimil apparat — yassi originallar (bosma yoki qo’lyozma matnlar, rasmlar, fotosurat va boshqalar)ning qo’zg’almas tasvirlarini elektr aloqa simlari orqali uzatuvchi yoki qabul qiluvchi apparat. Elektromexanik usulda ishlaydigan birinchi … Read More

FOTOSFERA (foto… va sfera) — yulduzlar atmosferasining ko’zga ko’rinadigan eng pastki va zich qatlami. Yulduzlar sochaetgan optik to’lqinlardagi nurlanish. Fotosfera spektri Fraungofer chiztshlari bilan kesilgan uzluksiz spektrdan iborat. Quyosh Fotosferaning … Read More

FOTOSINTEZLOVCHI MIKROORGANIZMLAR, fototrof mikroorganizmlar — hujayra komponentlarini sintezlashda quyosh energiyasidan foydalanadigan mikroorganizmlar. Fotosintezlovchi mikroorganizmlarga qirmizi va yashil bakteriyalar, tsianobakteriyalar, proxlofitlar, ayrim galobakteriyalar hamda suvo’tlar bo’limiga mansub bir qancha eukariot organizmlar … Read More

«FOTON» AKTSIYADORLIK JAMIYATI — radioelektronika sanoatining yirik korxonasi. «O’zeltexsanoat» uyushmasi tarkibiga kiradi. Toshkent shahrida joylashgan. Radioelektronika asbob-uskunalari va turli radioelektronika mahsulotlari ishlab chiqarishda qo’llaniladigan elektron texnika mahsulotlari, shu jumladan televizorlar, … Read More

FOTON (Yunoncha photos — yorug’lik) — elementar zarra, elektromagnit nurlanish (tor ma’noda — yorug’lik) kvanti; Fotonning tinchlikdagi massasi /ya?=0, shuning uchun tezligi faqat yorug’lik tezligi s=3108 m/s ga teng. F.ning … Read More