Bo'lim: F harfi

FOTOMETRIYA (foto… va metriya) — fizik optikaning manbalardan chiqib, turli muhitlarda tarqaladigan va jismlar bilan o’zaro ta’sirlashadigan optik nurlanishning energetik ko’rsatkichlarini o’rganadigan bo’limi. Fotometriya fotometrik kattaliklarni o’lchashning eksperimental usullari va … Read More

FORSUNKA (inglizcha force — bosim bilan xaydash) — suyuq yonilg’ilarni zarralar tarzida purkash uchun mo’ljallangan qurilma. Yonilg’ilar bosim ostida yoki siqilgan gaz, bug’ta’sirida purkaladi. Yonilg’i Forsunkadan uzluksiz (o’choqlar, gaz turbinali … Read More

FONETIKA (Yunoncha phonetikos — tovushga, tovush chiqarishga oid; tovushli, ovozli) — 1) tilshunoslikning nutq tovushlarining hosil bo’lish usullarini va akustik xususiyatlarini; bo’g’in, nutqning pauza bilan ajraluvchi qismlarini o’rganuvchi bo’limi. Shu … Read More

FOND BIRJASI – qimmatli qog’ozlar va boshqa moliyaviy vositalar oldi-sotdi qilinadigan birja; pul kapitali harakatiga xizmat ko’rsatadigan moliya bozorining dastaklaridan biri. Bozor infratuzilmasining muhim bo’g’ini, qimmatli qog’ozlar (davlat obligatsiyalari, korxonalar … Read More

FONVIZIN DENIS IVANOVICH [1744.3(14).4 yoki 1745, Moskva 1792.1(12). 12, Peterburg) rus yozuvchisi ma’rifatparvar. Rus ijtimoiy komediyasining yaratuvchisi. Moskva universiteti qoshidagi gimnaziyada o’qigan (1755— 62). Peterburg tashqi ishlar kollegiyasida tarjimon (1762), … Read More

FOLKNER (FAULKNER) UILYAM (1897.25.9, Nyuolbani — 1962.6.7, Oksford, Missisipi shtati) — amerikalik yozuvchi. 20-asr jahon adabiyoti klassiklaridan. 1-jahon urushi yillari (1914— 18)da Kanada aviatsiyasida xizmat qilgan, lekin harbiy harakatlarda qatnashmagan. … Read More

FOLKLEND (MALVIN) OROLLARI — Atlantika okeanining Janubiy g’arbiy qismidagi arxipelag, Argentina qirg’oqlari yaqinida, Buyuk Britaniya mulki. Maydoni 12,2 ming kilometr kvadrat. 2 yirik orol — Sharqiy (Soledad) va G’arbiy Folklend … Read More

FOYDALI HASHAROTLAR – qishloq xo’jalik ekinlari zararkunandalari miqdorini kamaytiradigan, shuningdek, odamga bevosita yoki bilvosita foyda keltiradigan hasharotlar. Foydali hasharotlar o’simlik gullarini changlatuvchi, oziq-ovqat mahsulotlari va sanoat uchun xom ashyo beruvchi, … Read More

FOYDALI QAZILMALAR HAVZASI — tog’jinslarining ma’lum formasiyasi bilan bog’liq, qatlamli cho’kindi foydali qazilmalarining uzluksiz yoki deyarli uzluksiz tarqalgan berk oblasti. Foydali qazilmalar havzasi kumir (Kuznesk, Donesk, Moskva yoni va boshqalar), … Read More

FOYDALI QAZILMALAR KONI – geologik jarayonlar natijasida yer osti va ustida yig’ilgan mineral moddalarning mikdori, sifati va sanoatda foydalanishga yaroqli sharoitda to’planib yotishi. Gaz (uglevodorod tarkibli yonuvchi gazlar va geliy, … Read More