Bo'lim: G harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Gineya (inglizcha guinea)-ingliz oltin tangasi, ilk bor 1663 yili Gvineyadan keltirilgan oltindan so’qilgan (norasmiy nomi shundan). Qirol Karl II (1660-1685)ning farmoni bilan Gineyaga qirollikning asosiy tangasi maqomi berilgan. U 21 … Read More

Gipaspistlar (yunoncha hypaspistoi-qalqondor)-Filipp II va Aleksandr Makedonskiy davrida makedon qo’shinida yarimog’ir qurollangan piyodalar, odatda, falanganing qanotlarida saf tortrganlar va uni himoya qilganlar. Xiliarxiyalar-mingliklarga biriktirilgan. Jami 3 yoki 6 ming Gipaspistlar … Read More

Ginekokratiya (yunoncha gynaikos-ayol va kratos-hokimiyat)-ayollar hokimiyati. Jamiyat taraqqiyotining xo’jalikda, ijtimoiy va siyosiy hayotda ayollar hukmronligidan iborat bosqichi. Fanda ko’pincha matriarxat atamasi ishlatiladi. Atamani ilk bor shveytsariyalik olim I.Ya.Baxofen qo’llagan.

Ginekey (yunoncha gynaikeios-ayolga xos)-Qadimgi Yunonistonda uyning orqa tarafida ayollar uchun ajratilgan qism. Rim imperiyasi so’nggi davrlarda va Vizantiyada qullar ishlagan davlat yoki xususiy ustaxonalar ham Ginekey deb atalgan.

Gildiyalar (nemischa Gilde-korporatsiya, uyushma)-G’arbiy Yevropada ilk o’rta asrlarda turli uyushmalar; o’zaro yordam, siyosiy, diniy; XII-XV asrlarda a’zolari manfaatlarini himoya qilgan, huquqiy va bojxona imtiyozlarini qo’lga kiritgan savdogarlar (Angliyada, shuningdek, hunarmandlar, … Read More

Gimnasiy (yunoncha gymnasion)-Qadimgi Yunoniston shaharlari va ellinistik Sharqda davlat o’quv-tarbiya muassasasi. Gimasiylarning paydo bo’lgan vaqti haqida aniq ma’lumot yo’q. Miloddan avvalgi V-IV asrlarda keng tarqalgan. Gimasiy avval jismoniy mashqlar bilan … Read More

Gimeney-qadimgi yunonlarning nikoh xudosi, Dionis va Afroditaning o’g’li.

Gimn (yunoncha hymnos)-tantanavor qo’shiq, she’r. Yunonistonda dastlab afsonaviy xalq qahramonlari, xudolar sha’niga maqtovlar (hamdlar) tarzida vujudga kelgan. Keyinchalik shaxslar, davlatlar, voqea va hodisalarga ham bag’ishlangan. Gimnlar paydo bo’lgan.

Gilotina (fransuzcha guillotine)-Frantsiyada Buyuk fransuz inqilobi davrida qatlga mahkum etilganlarning boshini olish uchun ishlatilgan qurilma. Vrach J.Giloten tavsiyasiga binoan joriy qilingan. Bundan oldin Shotlandiya va Irlandiyada Gilotinaga o’xshash moslamadan foydalanilgan.

Gildiya maktablari-G’arbiy Yevropa shaharlarida XIII-XIV asrlarda savdo gildiyalari tomonidan tashkil etilgan boshlang’ich va shahar boshqarmalari tasarrufiga o’tkazilgan. Ularning o’quv dasturiga ona tili, arifmetika, geometriya, ritorika kiritilgan. Gildiya maktablari pulli bo’lib, … Read More