Bo'lim: I harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

ISHLAB CHIQARISH SOHASI – mahsulot, tovarlar ishlab chiqaruvchi tarmoqlar yig’indisi. Masalan, mahsulot, energiya, mahsulotlarni saqlash, sarflash va boshqa funksiyalar. Ular muomalada ishlab chiqarishning davomi hisoblanadi.

ISHLAB CHIQARISH SARFLARI – ishlab chiqarish davomida bo’ladigan chiqim, xarajatlar; mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan jonli va moddiy mehnat sarflari yig’indisi miqdori, ishlab chiqarilgan tovar uchun sarflangan ish vaqti.

ISHLAB CHIQARISH SIKLI – ma’lum sanoat korxonasida muayyan mahsulotni tayyorlash uchun zarur bo’lgan vaqt. Mahsulot ishlab chiqarish sikli – ish davri (tayyor mahsulot olish uchun ketgan vaqt) va ishlab chiqarish … Read More

ISHLAB CHIQARISH SAMARADORLIGI – ishlab chiqarishning natijasi, ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati hajmini ishlab chiqarish xarajatlari qiymatiga bo’lgan nisbatida ifodalanadi.

ISHLAB CHIQARISH RESURSLARI – moddiy va insoniy resurslardan tashkil topadi. Moddiy resurslar tabiiy resurslardan, ya’ni yer va yer osti boyliklari; o’rmonlar, suv resurslaridan tashkil topadi. Insonlar yaratgan resurslar esa ishlab … Read More

ISHLAB CHIQARISH RENTABELLIGI – umumiy (balans) foydaning asosiy ishlab chiqarish fondlari va normalashtiriluvchi aylanma mablag’laming o’rtacha у illik qiymatiga nisbati sifatida aniqlanuvchi ishlab chiqarish samaradorligi ko’rsatkichi.

ISHLAB CHIQARISH QUVVATI – asosiy ishlab chiqarish va aylanma fondlar, shuningdek, moliyaviy resurslardan iloji boricha to’liq va oqilona foydalangan holda ishlab chiqarish mumkin bo’lgan mahsulotning maksimal hajmi.

ISHLAB CHIQARISH OMILLARI – ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirishda qatnashuvchi inson (ish kuchi), mehnat vositalari va mehnat sarflanadigan xomashyolar yig’indisi. Insonlar nimadir yordamida mehnat ashyosiga o’z ta sirlarini o’tkazsalar, shu … Read More

ISHLAB CHIQARISH OBYEKTLARINING KOMPYUTER JOYLASHISHI TAQQOSLASH METODI – (Computerized Relative Allocation of Facilities Technique – CRAFT). Uskunalarni texnologik prinsip bo’yicha joylashtirishning optimal yo’lini toppish imkonini beradigan kompyuter metodi.

ISHLAB CHIQARISH NORMASI – tegishli malakaga ega bo’lgan bir xodim (brigada) tomonidan muayyan vaqt birligi (soat, ish smenasi) davomida ma’lum tashkiliy-texnikaviy sharoitda ishlab chiqarilishi lozim bo’ lgan mahsulot miqdori. t, … Read More