Bo'lim: K harfi

Korroziyabardoshlik – ma- teri-allarning tashqi muhit ta’siri- da emirilishi (korroziya)ga qarshilik ko’rsata olish xossasi. Asosan, material yuzasining kimyoviy tarkibiga, tuzili- shiga, mexaniq kuchlanishlar mavjudli- giga, ta’sir qiladigan tashqi muhit sha- … Read More

KORDIERIT (frantsuz geologi kor- de (1777-1861) nomidan), iolit, Dix- roit — mineral. Alyuminiy, magniy va temirning murakkab silikati. Kimyoviy tarkibi Al3(Mg, Fe)2 [Si5AlOll8. Rombik singoniyali. Ko’pincha qo’shaloq holda uch- raydi. … Read More

Kordilera tog’lari – er sha ridagi eng uzun tog’sistemasi. Shim. va Jan. Amerikaning g’arbiy chekka- si bo’ylab, shim.da Arktikaning Alya- ska qirg’og’idan Jan.da olovli er ar- xipelagining Jan.gacha cho’zilgan. O’z. … Read More

Kord (Frans. Corde — arqon, chil- vir) — 1) paxta va kimyoviy tolalardan tayyorlanadigan pishitilgan mustahkam ip. Rezina sanoatida yarim fabrikat si- fatida ishlatiladigan buyumlar, Avto- kord, kordshnur va b. … Read More

Kopernik Nikolay (polyakcha — Kopernik, lot. Copernicus — 1473.19.2, Torun, Polsha — 1543.24.5, Frambork, Polsha) — polyak astronomi, geliosen- trik sistema asoschisi. 1492-94 y.larda Krakov un-tida, keyinchalik Italiya- ning Bolonyadagi … Read More

Koordinasiya soni – kimyo- viy birikmalardagi Markaziy kationni qurshab bog’langan neytral molekulalar va anionlarning umumiy soni. Mar- kaziy atomning K.s. 1 dan 12 ga qadar bo’lishi mumkin. Lekin 8 dan … Read More

Kontraktura (lot. Contracture — tortish, tortishish), Chan GAK — bo’g’im harakatining vaqtincha yoki bu- tunlay cheklanishi. Bo’g’imning yozilmay yoki bukilmay qolishi K.ning asosiy ko’rinishlaridandir. Boshqa harakatlar (mas, aylanma va yon … Read More

Kontrapunkt (lot. Punctum contra punctum — nuqtaga qarshi nuqta) — 1) keng ma’noda — polifoniyaniit ay- Nan o’zi, ko’p ovozli musiqa tizimining asosiy turlaridan biri, ovozlarning o’zaro tengligiga asoslanadi; 2) … Read More

Kontrabanda (kontr… va ital. bando — hukumat farmoni) — mamlakat- ga olib kelish va olib ketish taqiklangan tovarlar, qimmatbaho buyumlar, valyuta boyliklari va b.ni davlat chegarasidan qonunga xilof (yashirincha) usullar- … Read More

Kopeni chaatasi (xakas- cha chaatas — jang toshi) — xakaslar- ning ajdodi Enisey qirg’izlarining mozorqo’rg’oni (7-8-a.lar). Eniseyning so’l sohili, Xakasiya (RF)dagi kopeni qishlog’i yaqinidan topilgan. Koyatosh bo’laqlaridan ishlangan, diametri 20— … Read More