Bo'lim: M harfi

MUXALLIS (Serophularia integrifolia) — sigirquyruqdoshlar oilasiga man- sub ko’p yillik o’t. Poyasi bir nechta. Har bir poya ro’vaksimon to’pgul b-n tugaydi. Bargi oddiy, cho’ziq yoki tuxumsimon, cheti qirqilgan. Guli ikki … Read More

MUXALI NO’YON (1169-1223) -mo’g’ullar sarkardasi. Chingizxonnint eng yaqin 4 safdoshi (Durban xuluk) dan biri. Chingizxon Shim. Xitoyni egalla- gach, M.n.ga (1217) Go-van unvonini (Go — mamlakat, van — shoh) berib, … Read More

Muxayyar (Arab. — tanlab oluv- chi) — o’rta asr o’n ikki maqom tarki- bidagi sho’balardan biri. Shashmaqom majmu-idagi Iroq maqomining ashula bulimida M.i Iroq nomli Nasr yo’lida yaratilgan sho»ba mavjud. … Read More

Mufta (nem. Muffe) (texnikada) — vallar, tishli g’ildiraklar, trubalar, ka- bellarni bir-biriga ulash uchun ishlati- ladigan detal yoki uzel. Doimiy birik- tiruvchi M.; boshqariladigan yoki ilashma M.; o’z-o’zidan boshqariladigan (avtomat) … Read More

Mufel (nem. Myffel) — pechda qizdiriladigan buyumni tashqi muhit yoki yoqilg’i yonganda ajraladigan gaz- lar ta’siridan himoyalaydigan kame- ra. M. pech ichiga joylashtiriladi. Yonish mahsulotlari M. tashqarisida harakatlanadi va issiklik … Read More

Muta (Arab. — vaqtincha foydala- niladigan narsa) — ma’lum mablag’Eva- ziga qilinadigan muvaqqat nikoh. M. aso- sida shialik shariati qozi tasdiqlagan rasmiy shartnoma asosida erkaklarga vaqtincha xotin olishga ijozat beradi. … Read More

MUTLAQLIK VA NISBIYLIK – falsafiy tushunchalar. Mutla- klik mutlaq tushunchasiga tegishlidir. Nisbiylik mutlaqlikning aksi. Barcha narsa va hodisalar, ular haqidagi bi- limlar vaqtga, shart-sharoitga bog’liq, vaqt o’tishi, shart-sharoitlar o’zgarishi b-n … Read More

Mutribiy, Noiy (taxallus- lari; asl ism-sharifi Mavlono Sultonmuhammad Mutribiy Noiy Samarqandiy) (1558, Samarqand — 17-a. ning 30-y.lari) — shoir, adabiyotshu- nos, xattot va sozanda. Forsiyda ijod qilgan. Samarqand maktab va … Read More

Mutrib Xonaxarobiy (taxal- Lusi; asl ismi Muhammad Hasan Hoji Tabib o’g’li), (1865-Xiva-1925) -shoir. Xivadagi Muhommad Aminxon madra- sasiyaa tahsil olgan. Maqomchibastakor sifatida ham mashhur bo’lgan (Mutrib— sozanda, taxallusi shundan). M.X.ning … Read More

MUQANNA QO’ZG’OLONI – Movaro-unnahrda Arab xalifaligiga qarshi ko’tarilgan xalq ozodlik xara- kati (8-a.ning 70-80-y.lari), Musan- na rahbarlik qilgan. Qo’zg’olonchilar oq kiyim kiyganlari uchun «oq kiy- imliklar qo’zg’oloni» nomi b-n ham … Read More