Bo'lim: M harfi

METEOROLOGIK RADIOLOKATSIYA — fazodagi turli ob’ektlar (samo- lyot, radiozond, momoqagdirok, yog’inlar maydoni va b.) ning turgan joyini ko’ri-nuvchanlikning xar qanday sharo- ITIda ham ularga radioto’lqin yuborib, ulardan qaytgan radioto’lqin orqali … Read More

Meteorlar (Yun. meteora — atmos – fera va osmon hodisasi) — sayyoralara- ro fazodan er atmosferasining yuqori qatlamlariga katta (11-75 km/s) tezlik- da qattiq zarralar yoki jismlarining kelib tushishi natijasida … Read More

Meteoritlar — Quyosh sistema- sining sayyoralararo fazodan er yuzi- ga tushadigan qattiq jismlari. Quyosh atrofida elliptik orbita bo’ylab ay- lanayotgan sonsanoqsiz qattiq jismlar- dan ayrimlarining orbitasi o’zgarishi natijasida er b-n … Read More

Metamorfik tog’jinslari – avval cho’kindi yoki magmatik jins si-fatida vujudga kelgan, lekin er qa’rida chuqur flyuidlar, t-ra va bosim ta’sirida o’zgargan (metamorfizm) yoki er yuzasiga yaqin qatlamda ichiga kirib borgan … Read More

Metamorfizm (Yun. metamorpho- omai — tubdan o’zgarmoq, o’zgarishga uchramoq) — cho’kindi va magmatik tog’ jinslarining teksturasi, strukturasi va mineral tarkibining t-ra, bosim va chuqurlikdagi eritma (flyuid)larning kimyoviy faolligi ta’sirida o’zgarishi … Read More

METALLORGANIK BIRIKMALAR — molekulasida metall — uglerod bog’i bo’lgan organik birikmalar. «M.b.» termini ma’lum darajada shartli. TSI- anidlar, karbidlar, ba’zi hollarda me- tallar karbonillari ham (Me—S bog’i tutgan bo’lsa ham) … Read More

Metallmaslar — metallarning xossalariga ega bo’lmagan kimyoviy ele- mentlar. M. metallar kabi yaltiroqlikka, cho’ziluvchanlikka va yassillanuvchanlikka ega emas, issiklik va elektr tokini yomon o’tkazadi, aksariyat hollarda kimyoviy reaktsiyalar jarayonida elektronlarni … Read More

Metallash — buyum sirtida bir yoki bir necha yupqa metall qatlami (qoplami) hosil qilish. Bunday qoplamning yupqaligi — mikrometrnit bir necha ulushlaridan 40-50 mkm gacha (ba’zan, bir necha millimetrgacha) bo’ladi. … Read More

Messa (Frans. messa, mitto— yubo- ryapman) -1) katolik xristianlarda asosiy ibodatlardan biri (liturgiya) ning nomi. Xristianlarning e’tikrdiga ko’ra, M. jarayonida ibodat qiluvchilar Iso Masihga qo’shilish orqali o’z gu- noxlaridan xalos … Read More

Metabolizm (Yun. Metabole — o’zgarish) — hujayralarda sodir bo’ladigan fermentativ reakiyalar maj- mui. M.da organik hayot faoliyati uchun zarur bo’lgan moddalar va energiya xreil bo’ladi. «M.»termini, ko’pincha, mod- dalar va … Read More