Nuqta

Nuqta (matematikada) — geometriyaning asosiy tushunchalaridan biri. Geometriyani izchil bayon qilishda Nuqta, odatda, boshlang’ich tushunchalardan biri sifatida qabul qilinadi. Hozirgi zamon matematikasida har xil fazolarni tashkil qiladigan turli elementlar Nuqta … Read More

Nuer

Nuer (o’zlarini Naas deb atashadi) — Janubiy Sudan (1,6 million kishi, 1990-yillar o’rtalari) va Efiopiyaning qo’shni tumanlarida (100 ming kishi) yashovchi nilotlar guruhiga mansub xalq. Togonaas tilida so’zlashadi. An’anaviy e’tiqodlarga … Read More

Nusellus

Nusellus (lotincha nucella — yong’oqcha), urug’kurtak mag’zi — urug’lio’simliklar urug’kurtagining Markaziy qismi (yadrosi); qirqquloqsimonlarning megasporangiyiga o’xshaydi. Nusellus ichida megasporosit shakllanadi va uning yadrosi 4 ta yadro hosil qilib bo’linadi, natijada … Read More

Nufar, sariq nilfiya

Nufar, sariq nilfiya (Nyphar) — nilfiyadoshlar oilasiga mansub o’simliklar turkami, ekma gul. Ko’p yillik, ildizpoyasi yo’g’on. Bargi qalin, yuraksimon, uzun bandli, suv yuzida suzib turadi. Guli yakka (diametri 4-5 santimetr), … Read More

Nusxa

Nusxa — 1) tasviriy san’atda — muallifning o’zi yoki biror boshqa rassom tomonidan biror asarni takroran yaratilgan namunasi. Nusxa aslidan ishlanish usuli va o’lchami bilan farq qilishi mumkin; biroq aslining … Read More

Nurullin Rustam Abdurahimovich

Nurullin Rustam Abdurahimovich (1929.4.1, Namangan) — tarixchi olim, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1981). Tarix fanlari Doktori (1970), professor (1975), O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Tarix va arxeologiya institutida katta ilmiy xodim … Read More

Nurpeisov Plis Kolgeldievich

Nurpeisov Plis Kolgeldievich (1919, Taxtako’pir — 1945.23.4, Berlin) — 2-jahon urushi qatnashchisi, Gvardiyachi katta leytenant. 1939 yildan armiya safida. Melitopol harbiy aviatsiya bilim yurtini bitirgan. 1943 yildan frontda. 47-gvardiyachi alohida … Read More

No’g’aylar, no’g’ay

No’g’aylar, no’g’ay (13-asrdagi Oltin O’rda xoni No’g’ay nomi bilan bog’liq) — xalq, Rossiya Federatsiyasining stavropol o’lkasi, Dog’iston, Checheniston, Ingushiston Respublikalari hamda Qorachoy-Cherkasiya viloyatlarida yashaydilar (75,2 ming kishi, 1990-yillar o’rtalari). O’zbekistonda … Read More

No’g’ay O’rda

No’g’ay O’rda, No’g’ay xonligi — Shimoliy Kaspiy va Orol dengizlari bo’yidan Tura va Kamagacha, Volgadan Irtishgacha bo’lgan hududda tashkil topgan ko’chmanchilar davlati. 14— 15-asr boshlarida Oltin O’rdadan ajrab chiqadi. Idikuning … Read More

No’g’ay tili

No’g’ay tili — turkiy tillar oilasiga mansub, Rossiya Federatsiyasining Chechen Respublikasida, Stavropol (jumladan, Qorachoy-Cherkes Respublikasi) va Krasnodar o’lkalarining bir qator tumanlarida tarqalgan. Oqno’g’ay, no’g’ay, qorano’g’ay lahjalariga bo’linadi. 60 mingga yaqin … Read More