Bo'lim: R harfi

Rastr (lotincha raster — xaskash) — Parallel yorug’lik dastasi tuzilishini o’zgartirish uchun bir xil tipli elementlar (linzalar, teshiklar, prizmalar va boshqalar)dan tuzilgan to’r; bir-biriga yelimlab biriktirilgan 2 ta ko’zgu oynasidan … Read More

Radxakrishnan Sarvapalli (1888.5.9, Andhra-Pradesh shtati — 1975.17.4, Madras) — Hindiston vitseprezidenti (1952-62), Prezidenti (1962-67), faylasuf olim, davlat va siyosiy arbob, diplomat. Madras universitetida tahsil olgan. Maysur universitetida professor (1918-26), Kalkutta … Read More

Radiospektrometr [radio…, spektr va metr) — 510~5 metrdan ortiq (tebranish chastotasi 3YU12 Gts dan kichik) bo’lgan to’lqinlar uzunligidagi radiodiapazonda moddalarning yutish va nurlanish spektrlarini tadqiq qilish uchun mo’ljallangan asbob. Asosiy … Read More

Radioteleo’lchash, radiotelemetriya — turli fizik, texnik va boshqa kattaliklarni uzoqdan turib o’lchash. O’lchanadigan kattalik elektr signallarga aylantirilib, nazorat punktiga radio orqali uzatiladi. Radioteleo’lchash tizimida o’lchanadigan kattalik datchik yordamida radiouzatkichning yuqori … Read More

Radioteleskop (radio… va teleskop) — osmon (Quyosh sistemasi, Galaktika va Metagalaktikadagi) jismlarining xususiy radionurlanishlarini qabul qiladigan va bu manbalarning xossalarini o’rganadigan astronomik asbob. Radioteleskop antenna va kabul qiluvchi qurilmaradiometrdan tuzilgan. … Read More

Radiometeorologiya (radio… va meteorologiya) — troposfera va stratosferalagi meteorologik sharoitlarning radioto’lqin (asosan, ultraqisqa to’lqin)lar tarqalishiga ta’sirini, shuningdek, radiosignallar yordamida troposfera va stratosferadagi meteorologik hodisalarni o’rganuvchi fan sohasi. Radiometeorologik tadqiqotlarga birinchi … Read More

Reaktiv qarshilik — o’zgaruvchan elektr tokiga elektr sig’im va zanjir (yoki uning bir qismi) induktivligi ko’rsatadigan qarshilik. Elektr zanjirining to’la qarshiligi Z=H/(RL+RC) ning mavhum qismi, bu yerda g— elektr zanjirining … Read More

Rahmonov Mamajon (1914.21.12, Qo’qon) — teatrshunos olim. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (2000). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1975). San’atshunoslik Doktori (1968), professor (1969). Moskva moliya institutini (1936), Toshkent teatr va … Read More

Rahmonqulov Hojiakbar (1925. 9.2, Chimkent viloyati Sayram tumani) — huquqshunos olim, O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (2000), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1990). Yuridik fanlari Doktori (1970), 2-jahon urushi qatnashchisi. Toshkent … Read More

Rahmonov Baxrom (1915.5.5 — Toshkent — 1961.5.4) — dramaturg, publisist. Toshkent yuridik institutini tugatgan (1936). O’zbekiston Tashqi ishlar vazirligida (1946-48) va «Qizil O’zbekiston» gazetasi bo’lim mudiri, muharrir o’rinbosari (1948-50). O’zbekiston … Read More