Bo'lim: R harfi

Rekorder (inglizcha record— yozmoq) — 1) tovush to’lqinlarini elektr tebranishlariga aylantirib beradigan qurilma. Grammofon plastinkalariga tovush yozish apparatida ishlatiladi. Tovush yozib olishda Nina bosim ostida grammofon plastinkasida to’lqinsimon iz hosil … Read More

Rekonstruktsiya (re… va lotincha constructio — qurilish) — 1) mavjud narsa (korxona, shahar, bino)ni yaxshilash, amaliy ahamiyatini oshirish, takomillashtirish maqsadida tubdan qayta qurish; 2) qoldiqlariga, yozma manbalarga asoslanib, biror narsa … Read More

Rekvizitlar (huquqda) — muayyan hujjat (masalan, chek, veksel)ni haqiqiy deb topish uchun unda bo’lishi kerak bo’lgan ma’lumotlar. Masalan, hujjat nomi, hujjat tuzilgan sana; ishtirokchi tomonlarning nomlari, manzillari; bitim shartlari, javobgar … Read More

Reyxstag (nemischa Reichstag) — 1) o’rta asrlardagi «German millatining Muqaddas Rim imperiyasi»da Markaziy qokimiyat organlaridan biri; 2) Germaniyada 1867-1945 yillarda (amalda 1933 yilgacha) parlament nomi. 2-jahon urushi davrida (1945 yil … Read More

Reysshina (nemischa reipen — chizmoq va Schiene — shina, rels) — parallel va perpendikulyar chiziqlarni chizish uchun ishlatiladigan chizmachilik asbobi. Bir uchiga ko’ndalang taxtacha (plyonka) mahkamlangan. Ikki plankali (uzunligi 800-1400 … Read More

Reysmas, reysmus (nemischa Reipen — chizmoq va tsar — o’lchov) — yog’och yoki metall detallar tayyorlash uchun zagotovkalarni rejalashda qo’llaniladigan chizmachilik asbobi. Metallarga ishlov berishda Reysmas masshtabli chizg’ichdan zagotovkaga o’lchamlarni … Read More

Reynuoter (Rainwater) Jeyms (1917.9.12, Kaunsil, Aydaxo shtati) — amerikalik fizik, AQSh Milliy Fanlar Akademiyasi a’zosi. Kaliforniya texnologiya institutini tugatgan (1939). 1939 yildan Nyu-Yorkdagi Kolumbiya universitetida ishlagan (1952 yildan professor). Ilmiy … Read More

Rey Satyajit (1921.2.5, Kalkutta 1992) — hind rejissyori. Kalkutta kino maktabining asoschisi. R. Tagor asos slogan untda rangtasvirdan saboq olgan. Bengal xalqi hayotiga bag’ishlangan trilogiyasi («Yo’l qo’shig’i», «Engilmaganlar», «Any dunyosi»)ni … Read More

Reimport (re… inglizcha va import kiritmoq, olib kelmoq) — chet elga chiqariladigan, ammo u yerda qayta ishlov berilmagan va iste’mol qilinmagan tovarlarni qayta mamlakatning o’ziga qaytarib olib kelish. Chet el … Read More

Rezident (lotincha residens — o’tiruvchi, joyida qoluvchi) — 1) o’rta asrlarda muayyan mamlakatda doimiy yashovchi chet ellik diplomatik vakili; 2) mustamlakachi davlatning protektoratdagi vakili; odatda, u ana shu protektoratning hokimi … Read More