Bo'lim: S harfi

Sezuvchanlik, sezgirlik, ta’sirchanlik — tirik organizmning tashqi va ichki muhit ta’sirini qabul qilish xususiyati; tor ma’noda anali- zatorlarning qo’zg’atuvchilarga javob siga ega hayvonlarda ixtisoslashgan sezish hujayra (reseptor)lari turli qo’zg’atuvchilarga nisbatan … Read More

Sezgi — olamdagi narsa va hodisalar ayrim xossalarining miyada- gi in’ikosi. Materiyaning S. a’zolari- ga ta’sir ko’rsatib, bosh miya po’stlog’I nerv markazini qo’zg’atishi asosida pay- do bo’ladi. S. dunyoni bilishning … Read More

Sedimentogenez (lot. Sedimentum — cho’kish va … genez) — keng tarkalgan tabiiy jarayon, tabiiy sha- roitda barcha turdagi cho’kindilarning harakatlanish yoki muallaq holatidan (suv va havo muhitida) harakatsizlik holatiga o’tishi. … Read More

Sedimentasiya (lot. sedimentum. — cho’kish) — dispers faza zarra- lari (qattiq donacha, suyuklik tomchisi, gaz pufakchalari)ning suyuq yoki Gazsi- mon dispers muxitda gravitasion may- don yoki markazdan qochma kuch maydonida … Read More

Segoh (fors. — uch o’rin, uch parda) — 1) o’n ikki maqom tizimi- da ma’lum sho»ba nomi. Manbalar- da ko’rsatilishicha, S. 3 pog’onali tovushqator bo’lib, pardalari 2 ta butun ton … Read More

Segment (lot. segmentum — kes- ma, seco — kesaman) — 1) tekislikdagi S. — egri chiziq va shu ey uchlarini tu- tashtiruvchi vatar b-n chegaralangan te- kis shakl. Doiraviy Atv … Read More

Segizboev Sulton (1899.15.7, hoz. Oqqo’rg’on tumani — 1938.15.6) — si- yosat va jamoat arbobi. Avval qishloq maktabida, so’ng Toshkent gimnaziyasida o’qigan. Iqtisod fanlari bo’yicha prof. (1930). S. 1916y.Turkistondagi milliy ozodlik … Read More

Seara — Braziliyaning shim.Sharkiy qismidagi shtat. Mayd. 146,3 ming km2. Axoliey 7,4 mln. kishi (2000). Ma’muriy markazi — Fortaleza sh. Shim.da Atlan- tika okeani sohil bo’yi pasttekisligiga o’tib boruvchi Braziliya … Read More

Sayan-Shushensk – GES Rossiyada- gi eng yirik gidroelektr stantsiya. Eni- Sey daryosi vodiysining yuqori qismida, Krasnoyarsk o’lkasi, Shushenskoe posyol- kasi yaqinida qurilgan. GES qurilishi 1968 y.da boshlanib, birinchi agregati 1978 … Read More

SVYATOSLAV I (? 972) Kievning ulug’ knyazi. Knyaz Igorning o’g’li. 964 y.dan boshlab Kievdan oka, Volga bo’yi, shim. Kavkaz va Bolqon ya.o.ga yurishlar qilgan; vyatichlarni xazarlar hukmronligidan ozod etgan, Volga … Read More