Bo'lim: S harfi

Spektroskopiya (spektr va … skopiya) — fizikaning elektromag- nit nurlanish spektrlarini o’rganuvchi bo’limi. S. usullari bilan atom, mole- kulalarning energiya sathlari, ulardan hosil bo’lgan makroskopik tizimlar va energiya satqlari orasidagi … Read More

Spermatofor (sperma va Yun. Phoros — olib yuruvchi) — spermatozoid- lar bilan to’lgan kapsula; spermatozoid- larni saklaydi va qurib qolishdan himoya qiladi. S. ayrim mollyuskalar, zuluklar, pogonoforalar, suvda va quruqliqda … Read More

Stadion (Yun. stadion — musobaqalar o’tkaziladigan joy) — aso- siy sport maydoni tomoshabinlar uchun tribunalar, yugurish, sakrash yo’lkalari, gimnastika va sport o’yinlariga mo’ljallangan maydonchalar, yordamchi bino va xonalarni uz ichiga … Read More

Spermatozoid (sperma va Yun. zoon — tirik organizm va eidos — ko’rinish) — odam, hayvon va ko’pchilik o’simliklarning erkaklik jinsiy hujayrasi. Odam va hayvonlarda urug’donda pushthujayrasi (spermato- goniylar)p,dm hosil bo’ladi. … Read More

Stagflyasiya (lot. stagno — qo’zg’almas qilaman va infl atio — shishmoq, puflangan) — iqtisodiyotda chuqurlashib borayotgan pasayish bilan o’sib bo- rayotgan inflyasiyaning qo’shilishi, iqtisodiyotning turg’unlik, inflyasiya bilan tavsiflanuvchi holati. S … Read More

Stagnasiya (Frans. stagnation, lot. stagno — qo’zg’almas qilaman, to’xtataman) — iqtisodiyotda pasayish- dan oldin yuz beradigan, pasayish bi- lan birga kechadigan turg’unlik holati. Ishlab chiqarish., savdoda ham kuzatid- TSI. Rivojlangan … Read More

Stark — kechpishar kuzgi olma navi. AQShdan olib kelingan. Daraxti kuchli usadi. Barglari yirik, to’q yashil. Apr. da gullaydi. Gullari yirik, pushtirang. King Devid, Parmen, Simirenko kabi navlardan yaxshi changlanadi. … Read More

Stearin (Yun. stear — yog’, moy) — texnik stearin kislota, yuqori yog’karbon kislotalarining aralashmasi (asosan, stearin va palmitin kislotalari). S. oq yoki sariq rangli yarimshaffof, qo’lga yog’dek unnaydigan qattiq massa. … Read More

Stearin kislota, oktadekan kislota, SN3 (SN2)|6soon alifatik katorning bir asosli to’yingan kar- bon kislotasi. Rangsiz kristall modda. Mol. m. 284,47. Suyuklanish t-rasi 69,6°, kaynash t-rasi 376,1°, [13,3 kPa bosim- da … Read More

Stafilinlar (Staphylinidae) kalta ustqanotli qo’ng’izlar oilasi. 30 mingdan ortiq turi ma’lum. Tanasi in- gichka va cho’ziq (1,5—40 mm); ust qanoti kalta, boshi, ko’kragi va korni o’zaro bi- rikkan, harakatchan. Qanotlari … Read More