Bo'lim: S harfi

Saxarimetriya (rus. saxar — qand, shakar va metr) — eritmadagi qand miqdorini aniqlash usuli. Eritmadan o’tkazilgan yorug’lik qutblanish tekis- ligining burilish burchagini o’lchashga asoslangan. Maxsus asbob saxarimetrdan foydalaniladi. Saxarimetr, asosan, … Read More

Saxalin — Osiyoning Sharqiy qirg’okdari yonidagi Orol. RF Saxalin viloyati tarkibida. Uz. 948 km, eni 100 km ga yakin, mayd. 76,4 ming km2. S.ni ma- terikdan tatar bo’g’ozi ajratib turadi. … Read More

Sattorxon (1867-/68, Qorabog’ 1914.17.11, Tehron) — Eron xalq qahramoni. Yoshlik chog’laridanoq shohga qarshi kurash olib borayotganlar safiga qo’shilgan. S. bir necha marta quvg’inga uchragan. U 1905 y.da Eronda kutaril- gan … Read More

Satyagraxa (sanskritcha — haqiqat qatiylikda) — hind xalqining ingliz mustamlakasi davridagi kurash shakllaridan biri. M. Gandi tomo- nidan 20-a. boshida ishlab chiqilgan. Bunda kurashning turli xil usullari, mutlaqo tinchlik vositalari … Read More

SAFOGARAY (1510-1549) Qozon xoni (1524-49). Qrim shahzodasi FotihGarayning o’g’li. Qozon taxtini amakisi SohibGaraydan so’ng egallagan. S.G. hokimiyati yirik mulkdorlar tomo- nidan cheklangan edi. Qrim xonligi va No’g’ay O’rda b-n mustahkam … Read More

Safoil, Sapai — urma cholg’u asbobi, ikkita tayoqchaga bo’sh qilib o’rnatilgan temir halqalarga kichik halqachalar kiygizilgan shakildok. Ij- Rochi S.ni elkasiga salgina urib olish va siltash yo’li b-n muayyan usullarni … Read More

Safoev Davron Iskandarovich (1932.30.12, Samarqand) — teatr rasso- mi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’- at arbobi (1975). Toshkent teatr va ras- somlik san’ati in-tini tugatgan (1961). 1951-71 y.lari Tojikistonda yashagan. 1971 … Read More

Saxa (Saha) Megnad (1893.6.10, Dakka, hoz. Bangladesh — 1956.16.2, Yangi Dexli) — hind fizigi va astro- fizigi. London Qirollik jamiyati a’- zosi (1927 y.dan). Kalkutta un-tini tugatgan (1915). Kalkuttadagi fanlar … Read More

SAFFORIYLAR DAVLATI – Eronda safforiylar sulolasi hukmronlik kilgan davlat (861-900). Seyistonlik dehkon Ya’qub ibn Lays asSaffor asos solgan. 9-a.ning 2-yarmi- da O’rta Osiyo va Eron chegarasida xalq harakatlari kuchayib ketadi. … Read More

Safiuddin al-Urmaviy, sa- fiuddin Abdulmo»min bin Yusuf alur- maviy (1215, Eron Ozarbayjoni, Urmiiya — 1294, Bag’dod) — Sharq musiqa naza- riyotchisi, bastakor, sozanda va xonanda. S. alu. Bag’dodda vafot etganligi … Read More