Bo'lim: T harfi

TO’NG’IZTAROQDOSHLAR (Dipsacaceae) — ikki urug’pallalilar sinfiga mansub tutashtojbargli o’simliklar oilasi. Asosan, o’tlardan iborat. Yer yuzida 10 turkum, 300 turi bor. O’zbekistonda 4 turkumga mansub 12 turi o’sadi. To’ng’iztaroqdoshlar, asosan, cho’l, … Read More

TO’RTKO’L — 1) qadimgi yaxlit yassi qirlarning yemirilishidan qolgan supasimon tepalar. To’rtko’lda cho’kindi tub jinslar qatlamlari gorizontal yotadi. Amudaryo etagida ko’p uchraydi. Ba’zan to’da-to’da joylashib To’rtko’l tipli relef hosil qiladi, … Read More

TO’RG’AYLAR (Alaudidae) — chumchuqsimonlar turkumi oilasi. 15 urug’ga mansub 78 turi ma’lum. Asosan, Afrika, Osiyo, Yevropada tarqalgan. Amerikada 1 turi va Avstraliyada 2 turi uchraydi. Ayrim turlari ikqlimlashtirilgan. Tanasining uzunligi … Read More

TO’RG’AY SOYLIGI, To’rg’ay vodiysi — shim.dan janubga To’rg’ay platosi va G’arbiy Sibir tekisligi hamda Turon pasttekisligining shim. qismini kesib o’tgan eroziontektonik soylik. Qozog’istonning shimol g’arbida. 800 kilometrga cho’zilgan. Eni 20-75 … Read More

TASMAN (TASMAN) ABEL YANSZON (1603, Lutgegast, Groningen provintsiyasi — 1659, oktabr, Jakarta) — gollandiyalik dengizchi sayyoh, Niderlandiyaning OstIndiya kompaniyasida xizmat qilgan. 1638-41 yillarda savdo kemasiga qo’mondonlik qilib, Sharqiy Osiyo dengizlarida … Read More

TASMALI UZATMA – mashina mexanizmlarida aylanma harakatni bir valdan ikkinchi valga tasma yordamida uzatuvchi mexanizm. Vallarga o’rnatilgan shkivlar va tasmalardan iborat. Tasma bilan shkiv orasida hosil bo’luvchi ishqalanish kuchi hisobiga … Read More

TARG’ITOY — skiflarning afsonaviy bobokaloni. Gerodotning yozishiga ko’ra, skiflar mamlakati qadimda kimsasiz bo’lib, dastlabki inson Targ’itoy bo’lgan. Rivoyatlarga ko’ra, Targ’itoyning otasi yunonlarning bosh xudosi Zevs, onasi Borisfen (Dnepr) daryosi ma’budasi … Read More

TARIXIY MATERIALIZM (tarixni materialistik tushunish) — marksizmning jamiyat taraqqiyoti to’g’risidagi qarashi. Jamiyat taraqqiyotining eng umumiy qonunlarini o’rganuvchi fan sifatida talqin qilib kelindi. Asosiy goyalarini K.Marks, F.Engels va V.I.Lenin ilgari surgan. … Read More

TARIX INSTITUTI, O’zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining Tarix instituti — O’zbekistan, o’zbek xalqi va uning davlatchiligi tarixini o’rganuvchi, tarix sohasidagi ilmiy tadqiqotlarni muvofiqlashtiruvchi, yuqori malakali ilmiy kadrlar tayyorlovchi tadqiqot muassasasi. 1943 … Read More

TARJI’BAND (Arabcha — qaytarish, takrorlash; band) — mumtoz adabiyotda lirika janrlaridan. Tarji’band g’azal kabi qofiyalanib, 5 baytdan 12 baytgacha bo’ladi, har bandi bir vaznda yozilib, bandlar oxirida boshqa bir bayt … Read More